• Εισαγωγή
• Τεχνικές Ελαχιστοποίησης
• Πηγές
• Μελέτες Περιπτώσεων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο τομέα των τροφίμων-ποτών οι διεργασίες που έχουν άμεση σχέση με τις αέριες εκπομπές είναι οι ακόλουθες:

• μεταφορά, φόρτωση και εκφόρτωση, συσκευασία και αποθήκευση των προϊόντων υπό μορφή  σκόνης
• διαδικασίες ξήρανσης
• εκχύλιση, μαγείρεμα, βράσιμο, τηγάνισμα
• άλεση
• καθαρισμός και διατήρηση των πρώτων υλών

Από τις παραπάνω διαδικασίες προκύπτουν αέρια σωματίδια, αέριοι ρύποι και άσχημες οσμές.

Οι πιθανοί αέριοι ρύποι που προκύπτουν από τα διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας στον τομέα των τροφίμων-ποτών παρουσιάζονται στον Πίνακα 1 :

* VOC  = Πτητικές Οργανικές Ενώσεις

** ΝΟx = Οξείδια του Αζώτου, SΟx = Οξείδια του Θείου

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Παρακάτω περιγράφονται οι τεχνικές ελαχιστοποίησης των αέριων ρύπων  που αφορούν τον κλάδο των τροφίμων-ποτών:

• Επιλογή καυσίμων με περιβαλλοντικά κριτήρια. Η εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των καυσίμων μπορεί να οδηγήσει σε υιοθέτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον καυσίμων (π.χ. Φυσικό Αέριο) με ανάλογη τροποποίηση στους καυστήρες σε υφιστάμενες μονάδες.

• Εξοπλισμός και διαδικασίες πλήρωσης βυτιοφόρων με υγρά υλικά. Όσον αφορά στην πλήρωση βυτιοφόρων οχημάτων (κυρίως με πτητικά υλικά), πρέπει να εφαρμόζεται το σύστημα φόρτωσης από τον πυθμένα ή σύστημα φόρτωσης από την οροφή με σωληνοβραχίονα φόρτωσης που καταλήγει στον πυθμένα. Επίσης, προτείνεται η εγκατάσταση μετρητικών συστημάτων, τα οποία να είναι σε θέση να ρυθμίζουν χαμηλά τη ροή στην αρχή και το τέλος της φόρτωσης, ώστε να εξασφαλίζεται η μικρότερη δυνατή εξάτμιση. Τέλος, προτείνεται η χρήση αντλιών που ελέγχονται από Η/Υ που διακόπτουν την λειτουργία τους μόλις φορτωθεί ο απαιτούμενος όγκος υγρού.

• Χρήση ουσιών και προϊόντων  με χαμηλές εκπομπές αέριων ρύπων.

• Χρήση συστημάτων και διαδικασιών παραγωγής με χαμηλές εκπομπές αέριων ρύπων.

• Συλλογή αέριων ρύπων. Η συλλογή των αέριων ρύπων πρέπει να γίνεται από την πηγή, οπουδήποτε αυτό είναι δυνατό και με λογικό κόστος.

• Βελτιστοποίηση παραγωγικής διαδικασίας. Η βελτιστοποίηση της παραγωγικής  διαδικασίας μπορεί να γίνει π.χ. μέσω της εκτενούς χρήσης  των υλικών εισαγωγής και της ανάκτησης των παραπροϊόντων.

• Βελτιστοποίηση διαδικασίας έναρξης και κλεισίματος παραγωγής διαδικασίας. Συνήθως στις διαδικασίες έναρξης και κλεισίματος της παραγωγικής διαδικασίας εμφανίζονται οι περισσότεροι αέριοι ρύποι.

• Χρήση υποκατάστατων υλικών εισαγωγής για καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τερατογόνες ουσίες. Στην περίπτωση που εκπέμπονται  κάποιες από τις παραπάνω επικίνδυνες ουσίες, τότε  επιλέγουμε ως υλικά εισαγωγής (δηλ. πρώτες ύλες και βοηθητικές ύλες) εκείνα που μπορούν να προκαλέσουν  τις ελάχιστες αέριες εκπομπές.

• Μείωση κατανάλωσης ενέργειας και εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και της εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να επιτευχθεί με:

  • τη χρήση προγράμματος βέλτιστης διαχείρισης της ενέργειας και  λειτουργίας των συστημάτων παραγωγής

  • τη χρήση μέτρων μόνωσης της θερμότητας

• Ελαχιστοποίηση αέριων ρύπων που μειώνουν το στρώμα του όζοντος. Η ελαχιστοποιήση αυτών των ρύπων μπορεί να γίνει με την χρήση υποκατάστατων ουσιών που δεν συμβάλουν στην τρύπα του όζοντος. Καλό λοιπόν είναι να προτιμάται συστήματα ψύξης που δεν κάνουν χρήση των ψυκτικών ουσιών R404 και R22 (χλωροφθοράνθρακες). Οι συγκεκριμένες ψυκτικές ουσίες σε πιθανή διαρροή του συστήματος ψύξης συμβάλλουν στην αποσύνθεση του όζοντος. Συνήθως ως ψυκτικές ουσίες στα συστήματα ψύξης είναι η αμμωνία ή η αιθυλενογλυκόλη.

• Τεχνικές Επεξεργασίας Αέριων Ρύπων. Οι τεχνολογίες αντιμετώπισης της ρύπανσης από αιωρούμενα σωματίδια και αέριες εκπομπές στις εγκαταστάσεις του κλάδου Τροφίμων-Ποτών παρουσιάζονται παρακάτω:

Δείτε τις τεχνικές επεξεργασίας των αέριων ρύπων που μπορούν να εφαρμοστούν στον κλάδο των τροφίμων-ποτών:

• Σχέδια Έκτατης Ανάγκης. Δημιουργήστε σχέδια έκτακτης ανάγκης, δηλαδή μέτρα που είναι απαραίτητα, σε περίπτωση αποτυχίας των συστημάτων επεξεργασίας των αέριων ρύπων.

ΠΗΓΕΣ

• Draft Reference Document on Best Available Techniques in the Food, Drink and Milk Industry, Draft May 2003. (http://eippcb.jrc.es)

ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

Α/Α	Περιγραφή	Αρχείο Word	Αρχείο Acrobat
1)	Μελέτη Περίπτωσης: Χρήση  Βιοφίλτρου σε Μονάδα Επεξεργασίας Καφέ
2)	Μελέτη Περίπτωσης:  Ανάκτηση Διοξειδίου του 'Aνθρακα σε ένα Γερμανικό Ζυθοποιείο
3)	Μελέτη Περίπτωσης:  Ανάκτηση Εξανίου κατά την Παραγωγή  Ελαιολάδου με Ραφινάρισμα
4)	Μελέτη Περίπτωσης:  Σύστημα Ορυκτελαίου για την Μείωση των Εκπομπών των Πτητικών Οργανικών Ενώσεων (VOC) κατά την Παραγωγή Ελαιολάδου με Ραφινάρισμα
5)	Μελέτη Περίπτωσης: Ελαχιστοποίηση Αποβλήτων σε Mονάδα Εξευγενισμού  Ελαιολάδου (Ραφιναρία)