• Εισαγωγή
• Τεχνικές Εξοικονόμησης
• Πηγές
• Μελέτες Περιπτώσεων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο κλάδος των τροφίμων-ποτών χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες νερού επομένως  η εξοικονόμησή του νερού πρέπει να παραμένει ως ένας βασικός στόχος. Ωστόσο οι απαιτήσεις υγιεινής του τελικού προϊόντος περιορίζει την χρήση μεγάλης ποσότητας ανακυκλωμένου νερού.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι η σωστή και ορθολογική διαχείριση του νερού  είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των απαιτήσεων σε νερό αλλά και του όγκου και της ποιότητας των  υγρών αποβλήτων. Μια ιδιαιτερότητα στον κλάδο των  τροφίμων-ποτών είναι ότι για λόγους υγιεινής σε πολλές διεργασίες απαιτείται νερό µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ποιότητας και καθαρότητας. Για το λόγο αυτό  οποιαδήποτε αλλαγή στα κυκλώματα νερού πρέπει να λαμβάνει υπόψη θέματα υγιεινής και τις προδιαγραφές τόσο των κατασκευαστών εξοπλισμού όσο και της ποιότητας του τελικού προϊόντος.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ

Οι συνήθως εφαρμοζόμενες τεχνικές εξοικονόμησης νερού είναι:

• Μέτρηση και έλεγχος της κατανάλωσης νερού. Η προσπάθεια για οποιαδήποτε εξοικονόμηση κατανάλωσης νερού βασίζεται πάντα σε εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης κατανάλωσης νερού για την οποία βεβαίως απαιτούνται οι ανάλογες μετρήσεις κατανάλωσης. Οι μετρήσεις αυτές, συγκρινόμενες µε μέσους δείκτες κατανάλωσης νερού σε παρόμοιες εγκαταστάσεις, μπορούν ενδεχομένως µε την αξιολόγηση τους και τις ανάλογες κινήσεις από την επιχείρηση, να οδηγήσουν σε άμεσες μειώσεις κατανάλωσης νερού µε μικρές διαφοροποιήσεις είτε στον μηχανολογικό εξοπλισμό είτε στις παραγωγικές διαδικασίες που ακολουθούνται.

• Eγκατάσταση υδρομετρητών στον εξοπλισμό. Οι υδρομετρητές χρησιμοποιούνται περισσότερο, για τον έλεγχο της κατανάλωσης του νερού.

• Εγκατάσταση αυτόματων συστημάτων. Δηλαδή εγκατάσταση περιοριστών και αυτόματων βαλβίδων ελέγχου ροής για να διακοπή της παροχή του νερού κατά τη διάρκεια των διακοπών της παραγωγής διαδικασίας.

• Εγκατάσταση ρυθμιστών επιπέδου του νερού (φλοτέρ), στις δεξαμενές αποθήκευσης νερού και στις δεξαμενές ισορροπίας.

• Έγκαιρη επιδιόρθωση των διαρροών νερού.

• Υιοθέτηση πρακτικών καλής λειτουργίας. Ως πρακτικές καλής λειτουργίας  μπορούν να θεωρηθούν ο εκσυγχρονισμός του μηχανολογικού εξοπλισμού και η υιοθέτηση συστημάτων αυτομάτου ελέγχου στα στάδια άντλησης, αποθήκευσης και μεταφοράς νερού, την εκπαίδευση του προσωπικού, την υγιεινή, τις διαδικασίες καθαρισμού, τις διαδικασίες συντήρησης του εξοπλισμού, την μέτρηση κατανάλωσης νερού, και την ανίχνευση και επισκευή διαρροών στα υδραυλικά δίκτυα του νερού.

• Διαχείριση κυκλώματος ψύξης. Εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος στο σύστημα της ψύξης.

• Ανακύκλωση-Επαναχρησιμοποίηση νερού.

• Ανακύκλωση-Επαναχρησιμοποίηση νερού πλύσης. Συλλογή και επαναχρησιμοποίηση του νερού που χρησιμοποιείται στο σύστημα καθαρισμού του εξοπλισμού.

• Κλειστά κυκλώματα ψύξης. Χρησιμοποιήστε κλειστά κυκλώματα ψύξης για να εξαλείψετε το μεγαλύτερο μέρος  των υγρών αποβλήτων από την ψύξη

• Ανακύκλωση-Επαναχρησιμοποίηση νερού απομάστευσης κλειστών κυκλωμάτων ψύξης. Συλλογή και επαναχρησιμοποίηση του νερού απομάστευσης κλειστών κυκλωμάτων ψύξης σε άλλες χρήσεις εντός της εγκατάστασης.

• Ανακύκλωση-Επαναχρησιμοποίηση νερού στρατσώνας λεβήτων. Συλλογή και επαναχρησιμοποίηση του νερού της στρατσώνας των λεβήτων σε άλλες χρήσεις εντός της εγκατάστασης.

                              Σχήμα 1: Βασική λειτουργία λέβητα (Πηγή: ΚΑΠΕ)

 

• Τοποθέτηση μόνιμου πιεστικού (ακροφύσιο). Η τοποθέτηση μόνιμου πιεστικού στα λάστιχα που χρησιμοποιούνται για πλυσίματα (δαπέδων, κλπ) μειώνει επίσης την κατανάλωση νερού.

• Μηχανική Αποφλοίωση. Στην επεξεργασία των φρούτων και των λαχανικών η αποφλοίωση είναι μια παραγωγική διαδικασία που απαιτεί συχνά σημαντική  ποσότητα νερού. Εάν είναι δυνατόν, εφαρμόστε ξηρά αποφλοίωση, π.χ. με μηχανική αποφλοίωση (μαχαίρια) ή με αποφλοιωτή ανθρακοπυριτίου.

• Ξηρός Διαχωρισμός. Κάνετε χρήση του ξηρού διαχωρισμού και της συλλογή των στερεών, ημι-στερεών υπολειμμάτων και της απορριφθείσας πρώτης ύλης. (Ο ξηρός διαχωρισμός μπορεί να εφαρμοστεί στους τομείς της επεξεργασίας των ψαριών, στην επεξεργασία των φρούτων-λαχανικών).

• Ξηρά μηχανική μεταφορά. Χρησιμοποιήστε την ξηρά μηχανική μεταφορά αντί της υδατομεταφοράς.

ΠΗΓΕΣ

• Draft Reference Document on Best Available Techniques in the Food, Drink and Milk Industry, Draft May 2003. (http://eippcb.jrc.es)

• Ολοκληρωμένη  Πρόληψη  και Περιορισμός της Ρύπανσης (IPPC) και  οι Ελληνικές Προτάσεις για τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές στην Βιομηχανία Τροφίμων-Ποτών. (Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ)

ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

Α/Α	Περιγραφή	Αρχείο Word	Αρχείο Acrobat
1)	Μελέτη Περίπτωσης:   Χρήση της Ξηρής Διαδικασίας για την Αφαίρεση και τη Μεταφορά των Εντοσθίων των Ψαριών σε Μονάδα Επεξεργασίας Ψαριών
2)	Μελέτη Περίπτωσης: Επαναχρησιμοποίηση Νερού σε μια  Μονάδα Επεξεργασίας Λαχανικών