ΚΑ-100
Εισαγωγή στην Κοινωνική Ανθρωπολογία Ι
ΔIΔAΣKOYΣA: Ευφροσύνη Πλεξουσάκη

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ: Οι φοιτητές/-τριες εισάγονται σε βασικές έννοιες και ορισμούς της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Παρουσιάζεται η ιστορία του κλάδου στην Ελλάδα και διεθνώς και η σχέση του με άλλες κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Αναφέρονται οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις μελέτης των κοινωνιών και των διαφορών μεταξύ τους. Παρουσιάζονται διεξοδικά οι μεθοδολογικές ιδιαιτερότητες της κοινωνικής ανθρωπολογίας όσον αφορά την έρευνα, την ανάλυση και τη συγγραφή. Μέσα από εθνογραφικά παραδείγματα, προσεγγίζονται οι τρόποι με τους οποίους τα μέλη των διαφόρων κοινωνιών αντιλαμβάνονται και ταξινομούν τον κόσμο γύρω τους, με ιδιαίτερη εστίαση στα θέματα της συγγένειας, της οικογένειας, του γάμου, του φύλου και της ηλικίας.
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: Να εξοικειώσει τους πρωτοετείς φοιτητές με το αντικείμενο και την μεθοδολογία της κοινωνικής ανθρωπολογίας καθώς και με βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται στη μελέτη διαφόρων κοινωνιών. Μέσα από την κατανόηση της πολιτισμικής ποικιλίας και διαφοροποίησης, επιζητείται επίσης η διερεύνηση των δικών μας, πολιτισμικά κατασκευασμένων και συχνά εθνοκεντρικών τρόπων, αντίληψης του κόσμου.
MEΘOΔOΣ ΔIΔAΣKAΛIAΣ: Διαλέξεις, συζήτηση, προβολή εθνογραφικών ταινιών.
ΠPOAΠAITOYMENA: Κανένα.
AΞIOΛOΓHΣH: Γραπτή τελική εξέταση, μικρές εργασίες.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5

ΚΑ-101
Eισαγωγή στην Kοινωνική Aνθρωπολογία II
ΔIΔAΣKOYΣA: Ευαγγελία Πετρίδου

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ: Το δεύτερο μέρος της Εισαγωγής στην Ανθρωπολογία ξεκινά με ζητήματα που εμπίπτουν στον χώρο της Οικονομικής Ανθρωπολογίας και στη διαδικασία ανταλλαγής, παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών. Επίσης, διερευνώνται οι σχέσεις ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον και τις διάφορες μορφές κοινωνικοοικονομικής οργάνωσης. H δεύτερη ενότητα του μαθήματος αφορά σε θέματα Πολιτικής Ανθρωπολογίας, αναλύονται οι διάφορες μορφές πολιτικής οργάνωσης, οι δομές της κοινωνικής στρωμάτωσης και ανισότητας, καθώς και οι αντίστοιχες μορφές δικαίου και κοινωνικού ελέγχου, και εξετάζεται  το φαινόμενο του εθνικισμού. Η τρίτη ενότητα του μαθήματος αναφέρεται στον κόσμο της συμβολικής σκέψης και πράξης: θρησκευτικά συστήματα, μαγικές πρακτικές, τελετουργίες, κοσμοθεωρήσεις και κοσμολογίες (Συμβολική Ανθρωπολογία, Ανθρωπολογία της Θρησκείας).
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: Η εξοικείωση των πρωτοετών με τις βασικές θεωρητικές και μεθοδολογικές έννοιες των πιο βασικών τομέων της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας μέσα από συγκεκριμένα εθνογραφικά παραδείγματα.
MEΘOΔOΣ ΔIΔAΣKAΛIAΣ: Διαλέξεις και προβολή εθνογραφικών ταινιών.
ΠPOAΠAITOYMENA: Kανένα.
AΞIOΛOΓHΣH: Προαιρετική πρόοδος, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-102  
Ζητήματα Αφρικανικής Εθνογραφίας Ι: συγγένεια, πρόσωπο, κοινωνικό φύλο 
ΔIΔAΣKΩN: Αιμίλιος Τσεκένης

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ: Στην πρώτη ενότητα κάνουμε μια ανασκόπηση των ζητημάτων που αφορούν στην συγγένεια και την κοινωνική οργάνωση: θεωρία των ομάδων μονογραμμικής καταγωγής (descent groups/lineage theory) με παραδείγματα από μελέτες για τους Nuer και Tallensi (Evans-Pritchard και Fortes). Συγγένεια και κοινωνική οργάνωση προσεγγίζονται καταρχάς ‘περιγραφικά’ δηλαδή παρουσιάζονται, μέσα από κλασικά κείμενα και μονογραφίες, σαν δεδομένα και αυτονόητα. Στη συνέχεια περνάμε σε μια κριτική ανάγνωση αυτών των εθνογραφιών, τις βλέπουμε δηλαδή σαν αναπαραστάσεις και τις τοποθετούμε στο ιστορικό και πολιτικό τους συμφραζόμενο (δουλεμπόριο και αποικιοκρατία). Τέλος τις εντάσσουμε στο γενικότερο ανθρωπολογικό λόγο δείχνοντας ότι αποτέλεσαν μια επινόηση, έναν λόγο για τον ‘άλλο’ που παρήγαγε η ‘δύση’ για να (ετερό)προσδιοριστεί.
Η δεύτερη ενότητα πραγματεύεται την έννοια του προσώπου που απασχόλησε εκτενώς τους αφρικανιστές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 70 και μέχρι και τη δεκαετία του 80. Εξετάζονται οι διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις της παραπάνω έννοιας και πιο συγκεκριμένα η διάκριση ‘άτομο’/‘πρόσωπο’/‘εαυτός’ και η αντίθεση ‘άτομο’/‘κοινωνία’ σε διάφορες κλασικές εθνογραφίες.
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: Nα εισαγάγουμε τους φοιτητές σε ζητήματα που απασχόλησαν τους ανθρωπολόγους και τους ιστορικούς της μαύρης ηπείρου. Στόχος είναι αφενός να αναδείξουμε την ‘ιδιαιτερότητα’ των εθνογραφιών και των ζητημάτων της συγκεκριμένης ‘περιοχής’ αλλά και πώς αυτά τροφοδότησαν (την), και τροφοδοτήθηκαν (από) τα ζητήματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ζήτημα της αναπαράστασης και στις σχέσεις ανθρωπολογίας και ιστορίας.
ΠPOAΠAITOYMENA:  ανθρωπολογία της συγγένειας, αγγλικά ΙV.
AΞIOΛOΓHΣH: συμμετοχή, εργασία, τελική (προφορική) εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-103
Ζητήματα Αφρικανικής Εθνογραφίας ΙΙ:  ‘φυλή’, ‘εθνότητα’, αποικιοκρατία
ΔIΔAΣKΩN: Αιμίλιος Τσεκένης

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ: Πρώτη ενότητα: Εξετάζονται οι έννοιες της ‘φυλής’, του ‘αφρικανικού συνόρου’ και της ‘εθνογένεσης’ (ethnogenesis) ως αναπαραστάσεις των κοινωνιών της υποσαχάριας Αφρικής. Γίνεται μια σύντομη αναφορά στην εφαρμογή της θεωρίας του χάους (chaos theory, fractal theory) στις ιστορικές μελέτες για την Αφρική.  Η έννοια του ‘Αφρικανικού συνόρου’ ειδικότερα αναλύεται θεωρητικά ενώ στη συνέχεια αναδεικνύεται η παραγωγικότητα του μοντέλου και οι βελτιώσεις που επιδέχεται μέσα από την εφαρμογή του σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να αναπαραστήσει την εθνογραφία και την (προ-αποικιακή) ιστορία μιας συγκεκριμένης περιοχής μας απασχολούν και στην δεύτερη ενότητα.
Στόχος εδώ είναι να δείξουμε ότι έννοιες όπως π.χ. ‘εθνοτοπίο’ (ethnoscape) και ‘ιθαγενοποίηση’ (indigenization), που συνήθως περιγράφουν καταστάσεις του σύγχρονου (δυτικού κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά) κόσμου μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην περίπτωση των προ-αποικιακών Grassfields του δυτικού Καμερούν. Έτσι, στη συγκεκριμένη περίπτωση συναντά κανείς διαδικασίες ‘παραγωγής της τοπικότητας’ (production of locality), ‘κατακερματισμένες’ (fragmented) και ρευτές (fluid) ‘ταυτότητες’, ακόμα και χαρακτηριστικά της ‘παγκοσμιοποίησης’ (globalization). Η χρήση των όρων αυτών και της αναπαράστασης που προκύπτει αμβλύνει τις θεωρούμενες ως αγεφύρωτες διαφορές ανάμεσα στις εθνογραφικές και ιστορικές πρακτικές και τις εθνογραφίες και ιστορίες του ‘χθες’ και του ‘σήμερα’, του ‘εκεί’ και του ‘εδώ’. Μπορούμε συνεπώς να τις εντάξουμε στο γενικότερο, παγκόσμιο εθνογραφικό και ιστορικό corpus.
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: να εισαγάγουμε τους φοιτητές σε ζητήματα που απασχόλησαν τους ανθρωπολόγους και τους ιστορικούς της μαύρης ηπείρου. Στόχος είναι αφενός να αναδείξουμε την ‘ιδιαιτερότητα’ των εθνογραφιών και των ζητημάτων της συγκεκριμένης ‘περιοχής’ αλλά και πώς αυτά τροφοδότησαν (την), και τροφοδοτήθηκαν (από) τα ζητήματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ζήτημα της αναπαράστασης και στις σχέσεις ανθρωπολογίας και ιστορίας.
ΠPOAΠAITOYMENA:  Ζητήματα Αφρικανικής Εθνογραφίας Ι, Αγγλικά ΙV.
AΞIOΛOΓHΣH: συμμετοχή, εργασία, τελική (προφορική) εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-105
Γνωστική Ανθρωπολογία
ΔIΔAΣKΩN: Θεόδωρος Παραδέλλης

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ:  Το μάθημα διερευνά τους άτυπους και θεσμικούς τρόπους με τους οποίους αποκτάται και χρησιμοποιείται η γνώση στην τρέχουσα ζωή ενός πολιτισμού, καθώς και τρόπους με τους οποίους η γνώση που παράγουν τα μέλη μιας κοινωνίας καθιζάνει σε αυτό που αποκαλούμε πολιτισμό. Μετά από μια ιστορική εισαγωγή στη γνωστική ανθρωπολογία και τις σχέσεις που διατηρεί με τους άλλους τομείς της ανθρωπολογίας, αλλά και με τη γλωσσολογία, ψυχολογία και τις γνωστικές επιστήμες, οι διαλέξεις επικεντρώνονται σε μερικά βασικά ζητήματα της γνωστικής ανθρωπολογίας, όπως: η αντίληψη, ο ρόλος της μνήμης στη μεταβίβαση του πολιτισμού, οι δημώδεις ταξινομήσεις, η κατηγοριοποίηση, η θεωρία των πολιτισμικών σχημάτων, τα πολιτισμικά μοντέλα αναπαράστασης της κοινωνικής και πολιτισμικής πραγματικότητας, η επίδραση των γνωστικών διαδικασιών πάνω στο άτομο.
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: Η εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με το περιεχόμενο και τα βασικά ζητήματα της γνωστικής ανθρωπολογίας.
MEΘOΔOΣ ΔIΔAΣKAΛIAΣ: Διαλέξεις και συζητήσεις που απορρέουν από μικρές. εργασίες-ασκήσεις.
ΠPOAΠAITOYMENA:  Ανθρωπολογία της Τελετουργίας και των Συμβόλων.
AΞIOΛOΓHΣH: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-110
Εθνογραφία Μη Δυτικών Κοινωνιών
ΔIΔAΣKΩN: Aιμίλιος Tσεκένης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα οργανώνεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται εκτενώς το βιβλίο του Levi-Strauss, Θλιβεροί Τροπικοί. Αναπτύσσουμε το θέμα της ετερότητας μέσα από την παρουσίαση εθνογραφικών παραδειγμάτων (κυρίως Ινδιάνοι της κεντρικής Βραζιλίας και φυλαρχίες Μπαμιλεκέ του δυτικού Καμερούν).
Στη δεύτερη ενότητα προσεγγίζουμε το πρόβλημα της εθνογραφίας, ορίζοντας το αντικείμενο και παρουσιάζοντας τη σημασία της επιτόπιας έρευνας και της συμμετοχικής παρατήρησης στην ανθρωπολογική έρευνα. Υπογραμμίζεται η στενή σχέση ανάμεσα στην εθνογραφική μέθοδο και τη θεωρία (λειτουργισμός, δομολειτουργισμός και συμμετοχική παρατήρηση). Εξετάζεται η σχέση παρατηρητή / παρατηρουμένων. Παρουσιάζονται οι τρεις βασικότερες ανθρωπολογικές σχολές (αμερικανική, βρετανική και γαλλική) και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίο αναπτύχθηκε στην καθεμιά η εθνογραφία.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα έχει σκοπό 1) να δώσει μια εικόνα της πολιτισμικής ποικιλότητας εστιάζοντας σε παραδείγματα από μη δυτικές κοινωνίες και 2) να εισαγάγει ζητήματα που αφορούν την εθνογραφική πρακτική – δηλαδή πώς παρατηρεί, μελετάει και περιγράφει κανείς μια κοινωνία – καθώς και τη σχέση της εθνογραφίας με την ανθρωπολογική θεωρία.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Προβολή ταινιών, διαλέξεις.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-112
Ελληνική Εθνογραφία
ΔIΔAΣKΩN: Eυθύμιος Παπαταξιάρχης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Εξετάζεται η συμβολή της κοινωνικής ανθρωπολογίας στη μελέτη της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας και των πολιτικών της χρήσεων. Παράλληλα διερευνώνται οι κοινωνικές σχέσεις και οι νοοτροπίες που διαμορφώνονται στους χώρους της ελληνικής υπαίθρου και της πόλης, ενώ δίνεται έμφαση στη διαπραγμάτευση εννοιών όπως οικιακή ομάδα και οικογένεια, συγγένεια και φύλα, θρησκεία και πολιτικές σχέσεις. Τέλος εξετάζονται προσεγγίσεις που συνδυάζουν την Ανθρωπολογία και την Ιστορία στη μελέτη του νεοελληνικού παρελθόντος.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Nα προσφέρει μια εμπεριστατωμένη εικόνα της σύγχρονης ανθρωπολογικής θεωρίας, τόσο από ιστορική άποψη όσο και από την άποψη των σύγχρονων εθνογραφικών κειμένων στα οποία εφαρμόζονται τα διαφορετικά θεωρητικά παραδείγματα της ανθρωπολογικής σκέψης.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-113
Πολιτισμός και Κοινωνία στη Σύγχρονη Ελλάδα
ΔIΔAΣKΩN: Ευθύμιος Παπαταξιάρχης

ΠEPIΓPAΦH TOY MAΘHMATOΣ: Στο μάθημα αυτό, θα εξετάσουμε ορισμένους από τους τρόπους με τους οποίους έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν και εφαρμόζεται σήμερα η προβληματική της κοινωνικής ανθρωπολογίας στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας. Θα κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στις ποικίλες θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις που διατύπωσαν και εφάρμοσαν οι εθνογράφοι της ελληνικής κοινωνίας και στα βασικά θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν. Θα εστιάσουμε την προσοχή μας ιδιαίτερα στο ζήτημα της κατασκευής της ταυτότητας στον οικιακό και τον εξω-οικιακό χώρο, στη συγκρότηση εναλλακτικών αντιλήψεων για τον εαυτό που βρίσκονται σε αντίστιξη προς το κυρίαρχο «οικιακό μοντέλο» της ταυτότητας, στις αλλαγές που επέρχονται στα πεδία της συγγένειας και της σεξουαλικότητας στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Επίσης, θα εξετάσουμε τα ζητήματα της εθνικής και εθνοτικής ταυτότητας, μέσα στα πλαίσια μιας ευρύτερης συζήτησης για την πολιτική της ταυτότητας. [E]
ΣTOXOI TOY MAΘHMATOΣ: Στο μάθημα αυτό αναπτύσσουμε παραπέρα ορισμένα ζητήματα που εξετάζονται στα πλαίσια του μαθήματος Εθνογραφία της Eλληνικής Kοινωνίας. Iδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρόσφατη μεθοδολογική και θεματολογική ανανέωση της ελληνικής εθνογραφίας, που ήρθε ως αποτέλεσμα της εφαρμογής στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας των νεότερων θεωρητικών αναζητήσεων και προβληματικών που αναπτύχθηκαν στις ανθρωπολογικές σπουδές κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
MEΘOΔOΣ ΔIΔAΣKAΛIAΣ: Διαλέξεις.
ΠPOAΠAITOYMENA: Εθνογραφία της Eλληνικής Kοινωνίας.
AΞIOΛOΓHΣH: Γραπτές εξετάσεις, προαιρετική εργασία σε συνεννόηση με τον διδάσκοντα.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-117
Εθνογραφία της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Πηνελόπη Τοπάλη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα έχει ως στόχο την εισαγωγή στους πολιτισμούς της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Κορέας και χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (Μαλαισία και Ινδονησία).  Πρώτον, προβληματικοποιεί την συνοχή της Ανατολικής και της ΝΑ Ασίας και αναζητά τους τρόπους συγκρότησης των δύο περιοχών σε ενιαία εθνογραφικά μορφώματα. Δεύτερον, εστιάζει σε συγκεκριμένα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τους/τις εθνογράφους της περιοχής και που αφορούν στην έννοια του προσώπου και της εξουσίας καθώς και ζητήματα συγγένειας και φύλου. Τρίτον, διερευνά τις εθνογραφικές έρευνες πληθυσμών της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας στο μεταναστευτικό πλαίσιο όπως αυτό διαμορφώνεται στη Ευρώπη, την Ασία και τις Η.Π.Α.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: H εξοικείωση των φοιτητών/τριών με την εθνογραφία των περιοχών της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας. Επιπλέον, η διερεύνηση των θεμάτων του προσώπου, της συγγένειας και του φύλου σε ασιατικά πολιτισμικά πλαίσια.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση, παρουσιάσεις κειμένων από τους φοιτητές/-τριες.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Συμμετοχή στο μάθημα, παρουσιάσεις κειμένων, εργασίες.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-119
Μετανάστευση και Ρατσισμός: Ανθρωπολογικές Προσεγγίσεις
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Πηνελόπη Τοπάλη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποτελεί μία εισαγωγή σε ζητήματα μετανάστευσης και ρατσισμού στις σημερινές κοινωνίες. Πιο συγκεκριμένα ασχολείται με τις πολιτικές και επιστημονικές χρήσεις της έννοιας της ‘φυλής’ και μελετά θέματα ρατσισμού στη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τη Νότια Αφρική και τη σημερινή Ελλάδα. Επιπλέον, διερευνά σύγχρονες μορφές ρατσισμού στην Ευρώπη και τον τρόπο με τον οποίο αυτές αλληλοδιαπλέκονται με την έννοια του ‘πολιτισμού’ και το ζήτημα της μετανάστευσης. Επεξεργάζεται το περιεχόμενο της έννοιας του/της μετανάστη/τριας σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, ανιχνεύοντας μορφές διακρίσεων που διατρέχουν τη χρήση της. Τέλος, εστιάζει στη σημερινή Ελλάδα μελετώντας αναλυτικά διαφορετικές περιπτώσεις μεταναστευτικών πληθυσμών και ζητημάτων που αφορούν σε ομάδες προσφύγων.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η εξοικείωση των φοιτητών/τριων με θεωρητικούς προβληματισμούς που αφορούν σε ζητήματα ρατσισμού και μετανάστευσης, ‘φυλής’ και εθνότητας.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, παρουσιάσεις εργασιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή εξέταση, υποχρεωτική πρόοδος, προαιρετικές εργασίες σε συνεννόηση με τη διδάσκουσα.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-120
Ανθρωπολογία της Συγγένειας
ΔIΔAΣKOYΣA: Bενετία Kαντσά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η συγγένεια υπήρξε το προνομιακό πεδίο μελέτης και έρευνας της ανθρωπολογίας για περίπου έναν αιώνα, μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν το ανθρωπολογικό ενδιαφέρον για τη μελέτη των συγγενειακών σχέσεων μειώθηκε αισθητά ύστερα από την κριτική που δέχτηκαν οι επονομαζόμενες ολιστικές προσεγγίσεις της συγγένειας. Ωστόσο, οι επιδράσεις της συμβολικής προσέγγισης της συγγένειας και των φεμινιστικών αναλύσεων του φύλου, της αναπαραγωγής και της σεξουαλικότητας, αλλά και οι εθνογραφικές καταγραφές των τρόπων με τους οποίους κατασκευάζονται και νοηματοδοτούνται οι συγγενειακές και οικογενειακές σχέσεις στις δυτικές κοινωνίες είχαν ως συνέπεια την ανανέωση του ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος για τη μελέτη της συγγένειας και της οικογένειας τις τελευταίες δεκαετίες.
Στο πλαίσιο του μαθήματος επιχειρείται καταρχήν η γνωριμία με τις κυριότερες ανθρωπολογικές θεωρίες της συγγένειας και η κατανόηση βασικών εννοιών. Αναλυτικότερα, εξετάζονται η θεωρία της μονογραμμικής καταγωγής και η θεωρία της επιγαμίας, θεωρίες οι οποίες αντιμετωπίζουν τη συγγένεια ως συνολικό τρόπο οργάνωσης μιας κοινωνίας, και αναλύονται, ανάμεσα σε άλλες, οι έννοιες της καταγωγής, της αγχιστείας, της αιμομιξίας, της εξωγαμίας, του έδνου, της προίκας, της εγκατάστασης, της οικογένειας και της οικιακής ομάδας. Εξετάζονται ακόμα τόσο η συμβολική προσέγγιση όσο και φεμινιστικές θεωρήσεις που προτείνουν την από κοινού ανάλυση της συγγένειας και του φύλου, και οι οποίες αμφισβήτησαν παλαιότερες ολιστικές θεωρίες περί συγγένειας και προετοίμασαν το έδαφος για την ανάδυση σύγχρονων προσεγγίσεων. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση νέων μεθόδων αναπαραγωγής και την εμφάνιση καινούργιων τρόπων συμβίωσης και μορφών γαμήλιων σχέσεων οι οποίες αμφισβήτησαν ρητά την άποψη ότι οι πλέον διαδεδομένες κοινωνικές μας σχέσεις είναι βασισμένες στη ‘βιολογία’ ή τη ‘φύση’, διαφοροποίησαν τις  αντιλήψεις μας σχετικά με το ‘τι κάνει’ κάποιον συγγενή, και επανέφεραν με ένταση στο προσκήνιο την ερώτηση αναφορικά με τις εννοιολογήσεις της συγγένειας και της οικογένειας σε διαφορετικά πολιτισμικά συμφραζόμενα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Eίναι αφενός η κατανόηση και κριτική αποτίμηση των κυριότερων ανθρωπολογικών προσεγγίσεων που αφορούν τη συγγένεια, και αφετέρου η γνωριμία και εξοικείωση με τους βασικούς όρους, έννοιες και μεθοδολογίες της ανθρωπολογίας της συγγένειας. Ο τρόπος διδασκαλίας περιλαμβάνει διαλέξεις, συζήτηση και σχολιασμό κειμένων,  προβολή εθνογραφικών ταινιών.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, παρουσιάσεις κειμένων από τους/τις φοιτητές/-τριες, προβολή εθνογραφικών ταινιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτές εξετάσεις, γραπτή εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-122
Ανθρωπολογία των Φύλων
ΔIΔAΣKΩN: Kώστας Γιαννακόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Φεμινισμός/-οί και ανθρωπολογία/κοινωνικές επιστήμες: το ζήτημα της σχέσης κοινωνικών κινημάτων, κοινωνικής θεωρίας και «επιστήμης». Aπό την ανθρωπολογία των γυναικών στην ανθρωπολογία των φύλων: σύγχρονα θεωρητικά ρεύματα. Tο ζήτημα της έμφυλης διαφοράς: φύση:γυναίκα/πολιτισμός:άνδρας; Bιολογικό/κοινωνικό φύλο (sex/gender), σεξουαλικότητα, αναπαραγωγή, συγγένεια. Φύλο και σχέσεις εξουσίας: ανδρική εξουσία και γυναικεία αντίσταση, ανδρισμός και εξουσία. Tο φύλο ως μεταφορά: το φύλο ως τρόπος νοηματοδότησης και νομιμοποίησης των κοινωνικών σχέσεων και σχέσεων εξουσίας πέρα από το φύλο. Φύλο, σεξουαλικότητα και αναστοχαστική ανθρωπολογία: έμφυλες, σεξουαλικές ταυτότητες και διυποκειμενικότητα στην ανθρωπολογική έρευνα και γραφή.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Nα εξοικειώσει τους φοιτητές/-τριες με τις κυριότερες ανθρωπολογικές προβληματικές για το φύλο και με τη χρήση του φύλου ως εργαλείο προβληματισμού για ευρύτερα ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπολογία, όπως η σχέση μεταξύ του βιολογικού και του κοινωνικού/πολιτισμικού και οι σχέσεις εξουσίας.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-130
Ανθρωπολογία της Θρησκείας
ΔIΔAΣKΩN: Θόδωρος Παραδέλλης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο πρώτο μέρος του μαθήματος εξετάζεται η ιστορική προέλευση, διαμόρφωση και μετασχηματισμός των εννοιών θρησκεία, μαγεία και επιστήμη στη δυτική σκέψη και οι επιδράσεις τους στον ανθρωπολογικό λόγο. Παρουσιάζονται οι κοινωνιολογικές, λειτουργικές και συμβολικές προσεγγίσεις στη θρησκεία και μαγεία. Τέλος διερευνώνται οι διάφορες θρησκευτικές μορφές κοινωνικής διαμαρτυρίας (μεσσιανισμός, χιλιασμός, εκστατικές λατρείες, πνευματοληψία κ.ά.) με αναφορά σε διάφορα εθνογραφικά παραδείγματα από άλλους πολιτισμούς. Το δεύτερο μέρος του μαθήματος αφιερώνεται στο παράδειγμα του Ισλάμ. Αναλύεται η ιστορική και πολιτική δυναμική, το δόγμα και οι ηθικές και κοινωνικο-πολιτικές διαστάσεις της ισλαμικής θρησκείας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μορφές της λαϊκής λατρείας, στο εσωτερικό Ισλάμ (σουφισμός) και στην πολλαπλότητα των ισλαμικών παραδόσεων.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Eμβάθυνση στις βασικές κοινωνιολογικές και ανθρωπολογικές θεωρίες των θρησκευτικών φαινομένων με βασικό παράδειγμα το Iσλάμ.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και προβολή εθνογραφικών ταινιών.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-132
Ανθρωπολογία της Τελετουργίας και των Συμβόλων
ΔIΔAΣKΩN: Θόδωρος Παραδέλλης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αναφέρεται στις ανθρωπολογικές θεωρίες και προσεγγίσεις στις διάφορες τελετουργικές και συμβολικές εκφάνσεις και διαστάσεις του πολιτισμού. Αρχικά αναλύονται η σχέση της γνωστικότητας με τον πολιτισμό, τα συστήματα ταξινόμησης και δόμησης της ανθρώπινης εμπειρίας και η κατασκευή των ιδεολογικών και κοσμολογικών συστημάτων. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι διάφορες σύγχρονες αθρωπολογικές προσεγγίσεις και ερμηνείες των τελεστικών και τελετουργικών πρακτικών. Περιγράφονται οι βασικοί μηχανισμοί της συμβολικής σκέψης, αναλύεται η έννοια του συμβόλου και παρουσιάζονται οι τρόποι με τους οποίους η ανθρωπολογία προσεγγίζει το συμβολισμό. Τέλος αναλύονται μερικά από τα βασικά θέματα της ανθρωπολογίας του προσώπου, των συναισθημάτων και του σώματος. Το μάθημα περιλαμβάνει και προβολή μερικών σημαντικών εθνογραφικών ταινιών με θέμα τις τελετουργίες και τον τελετουργικό συμβολισμό.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Eμβάθυνση στις βασικές ανθρωπολογικές θεωρίες της τελετουργίας, της επιτέλεσης και των συμβολικών συστημάτων.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και προβολή εθνογραφικών ταινιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-140
Ιστορία της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
ΔIΔAΣKOYΣA: Έλια Πετρίδου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο μάθημα γίνεται παρουσίαση, μέσα από μια κριτική σκοπιά, των κυριότερων θεωριών και ρευμάτων που κυριάρχησαν στην Κοινωνική Ανθρωπολογία από το 19ο αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του 1970. Κατ' αυτόν τον τρόπο οι φοιτητές διαμορφώνουν μια πλήρη εικόνα για τις ιστορικές τάσεις της σύγχρονης ανθρωπολογίας ενώ, παράλληλα, κατανοούν την προέλευση και τα χαρακτηριστικά των τριών «εθνικών» της «σχολών» (της αγγλικής, της γαλλικής και της αμερικανικής). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε βασικές έννοιες, όπως εξέλιξη, πολιτισμός, κουλτούρα, λειτουργία, διαδικασία και δομή. Ένα ζήτημα το οποίο εξετάζεται συστηματικά στο μάθημα αφορά τη χρήση της ιστορίας και την προσέγγιση της πολιτισμικής και κοινωνικής αλλαγής. 
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να γνωρίσουν οι φοιτητές το αντικείμενο και τις μεθόδους της κοινωνικής ανθρωπολογίας όπως διαμορφώθηκαν ιστορικά και να κατανοήσουν ότι η ανθρωπολογική σκέψη έχει επηρεαστεί από – και έχει ασκήσει επιρροή σε – φιλοσοφικά ρεύματα και πολιτικές αντιλήψεις που κυριάρχησαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση και προβολή ταινιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προαιρετική πρόοδος, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-141
Ανθρωπολογική Θεωρία
ΔIΔAΣKΩN: Kώστας Γιαννακόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Κριτική παρουσίαση των κυριότερων ανθρωπολογικών θεωριών (λειτουργισμός, δομολειτουργισμός, μαρξισμός, δομισμός, ερμηνευτική, μεταδομισμός) και η ένταξή τους σε ευρύτερα θεωρητικά ρεύματα. Ετσι, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η ανθρωπολογία συνομιλεί με άλλες επιστήμες όπως τη φιλοσοφία και τη ψυχανάλυση. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη μετάβαση από τον δομισμό στον μεταδομισμό και στα σύγχρονα θέματα στην ανθρωπολογική θεωρία όπως υποκειμενικότητα, εξουσία-γνώση, ανθρωπολογία της ενσωμάτωσης/σωματοποίησης και του συναισθήματος. Η πρόσφατη, με βάση τις παραπάνω θεωρίες και θεματικές, επανεξέταση της εθνογραφικής έρευνας και γραφής θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς άξονες του μαθήματος.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να εξοικειωθούν οι φοιτητές/-τριες με τις βασικές θεωρίες που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια κυρίως της κοινωνικής ανθρωπολογίας αλλά και γενικότερα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι η λεγόμενη «θεωρία» δεν είναι πολιτισμικά και πολιτικά «ουδέτερη», ούτε άσχετη προς τη λεγόμενη «πράξη».
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, παρουσίαση κειμένων από τους φοιτητές/-τριες και συζήτηση, προβολή και ανάλυση εθνογραφικών ταινιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-143
Ανθρωπολογία του Υλικού Πολιτισμού
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ευαγγελία Πετρίδου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η Ανθρωπολογία του Υλικού Πολιτισμού ασχολείται με τον τρόπο που ο υλικός κόσμος διαμορφώνει και διαμορφώνεται μέσα από κοινωνικές σχέσεις, πολιτισμικές αντιλήψεις και πρακτικές. Στο μάθημα αυτό επιχειρείται καταρχάς μια κριτική διερεύνηση της έννοιας της υλικότητας και των ορίων μεταξύ προσώπων και πραγμάτων, τα οποία δεν θεωρούνται δεδομένα αλλά πολιτισμικά καθορισμένα. Στη συνέχεια γίνεται μια επισκόπηση των κυριότερων θεωρητικών προσεγγίσεων του υλικού κόσμου που εμφανίζονται στην ιστορία της ανθρωπολογικής σκέψης. Με στόχο να κατανοηθεί ο τρόπος που θεωρητικές προσεγγίσεις βρίσκουν εφαρμογή σε επιμέρους πεδία μελέτης του υλικού πολιτισμού, εξετάζονται ζητήματα μουσειακής αναπαράστασης, μνημεία και υλικά πεδία πολιτιστικής κληρονομιάς, ενδύματα, τροφή, παιχνίδια και τεχνολογικά αντικείμενα. Το μάθημα ολοκληρώνεται με αναφορά σε θέματα και προβληματισμούς που προκύπτουν όταν χρησιμοποιείται η οπτική της Ανθρωπολογίας του Υλικού Πολιτισμού για τη μελέτη της κατανάλωσης.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, προβολή οπτικοακουστικού υλικού, παρουσίαση εργασιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Υποχρεωτικές εργασίες (30%), γραπτή τελική εξέταση (70%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-150
Οικονομική Ανθρωπολογία
ΔIΔAΣKOYΣA: Bασιλική Mουτάφη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το πρώτο μέρος του μαθήματος επικεντρώνεται στη διαμόρφωση της Οικονομικής Ανθρωπολογίας (θεωρίες και ρεύματα) καθώς και τις βασικές προσεγγίσεις της έννοιας του «οικονομικού». Γίνεται κριτική παρουσίαση των κυριοτέρων ανθρωπολογικών θεωριών για την πρωτόγονη οικονομία και, ειδικότερα, για την ανταλλαγή, το δώρο και τους τρόπους/ σχέσεις παραγωγής. Eπίσης εξετάζονται διάφορες αντιλήψεις που έχουν επικρατήσει για τον συμβολισμό και την ηθική του χρήματος καθώς και απόψεις για τις διαφορές μεταξύ δυτικού και πρωτόγονου χρήματος. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει ενότητες οι οποίες προορίζονται για την εξέταση των εξής θεμάτων: θεωρίες/έννοιες του εκσυγχρονισμού, της ανάπτυξης και των παγκοσμίων συστημάτων, προσεγγίσεις των διαδικασιών κοινωνικο-οικονομικού μετασχηματισμού, και αναλυτικές σκοπιές πάνω στο ζήτημα εργασία και κοινωνικό φύλο.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Nα εξοικειωθούν οι φοιτητές με την ανθρωπολογική αντιμετώπιση διαφόρων θεωρητικών και ερευνητικών ζητημάτων συναφών με οικονομικές σχέσεις, πρακτικές και αντιλήψεις, τόσο από μεθοδολογική άποψη όσο και από αναλυτική σκοπιά. Ειδικότερα, να κατανοήσουν πώς η εθνογραφική έρευνα ερμηνεύει τις ιδιαιτερότητες των εκάστοτε οικονομικών πρακτικών, συμπεριφορών και αντιλήψεων, εντάσσοντάς τες στα κοινωνικά και πολιτισμικά τους συμφραζόμενα.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση, πρακτικές ασκήσεις.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση και προαιρετική εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-161
Εισαγωγή στην Ιατρική Ανθρωπολογία
ΔIΔAΣKOYΣA: Ντιάνα Τράκα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα καλύπτει έξι θεματικές περιοχές: α) Η νόσος στην ιστορία (παλαιοπαθολογία, ιατρική οικολογία και κοινωνική επιδημιολογία), β) εθνο-ιατρική και εθνο-ψυχιατρική, γ) η ασθένεια ως κοινωνική κατασκευή, δ) πόνος, χρόνια νοσήματα και σώμα, ε) η ανθρωπολογία του φαρμάκου και η χρήση φαρμάκων και χημικών ουσιών, στ) ανθρωπολογία, ιατρική πολιτική και βιο-ηθική.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Οι φοιτητές/-τριες θα πρέπει να αναπτύξουν την ικανότητα να πραγματεύονται, προφορικά ή γραπτά, ζητήματα και ερωτήματα όπως τα ακόλουθα:1) Να αναλύουν μια νόσο της επιλογής τους χρησιμοποιώντας ένα οικολογικό και βιοπολιτισμικό μοντέλο.2) Να συζητούν ένα πολιτισμικά καθορισμένο σύνδρομο της επιλογής τους, αναδεικνύοντας τη σημασία του για την ανθρωπολογική έρευνα.3)Να πραγματεύονται (παρέχοντας ορισμούς και παραδείγματα) έννοιες όπως «η ασθένεια ως μεταφορά», «ο ρόλος του ασθενούς», «η αφήγηση της ασθενείας», «η ασθένεια στην εποχή της μετανεωτερικότητας».
4) Είναι ο πόνος καθολική παράμετρος; Είναι η ιδέα της «χρόνιας ασθένειας» οικουμενική; Πώς ποικίλλουν οι τρόποι με τους οποίους εκφράζεται και αντιμετωπίζεται ο πόνος (και η οδύνη) σε διαφορετικούς πολιτισμούς;
5) Ποιος είναι ο ρόλος του «εικονικού φαρμάκου» (placebo) στην ίαση, λ.χ., στις «παραδοσιακές» θεραπείες και στη σύγχρονη ιατρική; Αποτελεί κάθε ίαση μια μορφή «τελετουργίας»;
6) Να πραγματεύονται και να αναλύουν τον ορισμό της «υγείας» που μετέρχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών του για έννοιες όπως η «ισότητα» και η «δικαιοσύνη».
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και συζήτηση· άσκηση σε ανθρωπολογικές τεχνικές που εφαρμόζονται στη μελέτη της υγείας και της ασθένειας· προβολή διαφανειών και βίντεο.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση (50/%) και μικρές εργασίες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου (50%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5

ΚΑ-180
Ανθρωπολογία της Εκπαίδευσης
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Έφη Πλεξουσάκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα πραγματεύεται τις κοινωνικές και πολιτισμικές παραμέτρους που καθορίζουν τη σχολική πραγματικότητα, από τη σκοπιά της ανθρωπολογίας. Η εγγύτητα ή αντίστροφα η απόσταση που χωρίζει συγκεκριμένες ομάδες μαθητών από το σχολείο και από αυτά που το σχολείο μεταδίδει έχει αναλυθεί ως κοινωνική (ταξική) ή πολιτισμική απόσταση. Το κεντρικό ερώτημα που θα μας απασχολήσει είναι πώς αποτυπώνονται στη σχολική ζωή οι ρητές και έμμεσες κοινωνικές και πολιτισμικές ιεραρχήσεις. Τα ζητήματα που σχετίζονται με το παραπάνω ερώτημα αφορούν την πολλαπλότητας των πολιτισμικών αναφορών των μαθητών και τον τρόπο με τον οποίο το σύγχρονο σχολείο αναγιγνώσκει και χειρίζεται την πολιτισμική ετερότητα των μαθητών του. Το μάθημα θα υιοθετήσει το πρίσμα της σύγκρισης διαφορετικών χωρών και  εκπαιδευτικών συνθηκών.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:  α) η κατανόηση του σχολείου μέσα από το πρίσμα των κοινωνικών και πολιτισμικών διαφορών και ιεραρχήσεων.
β) Η εξοικείωση με την διαπολιτισμική οπτική στη μελέτη του σχολείου.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση, προβολή ταινιών.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: γραπτή εξέταση και εργασίες.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-191
Ανθρωπολογία του Ήχου
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Πάνος Πανόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το ανθρωπολογικό ενδιαφέρον για τον ήχο και την ακοή είναι σχετικά πρόσφατο και έχει πολυποίκιλες αφετηρίες και συνδέσεις, την ανθρωπολογία της μουσικής, την ανθρωπολογία των αισθήσεων, τις πολιτισμικές σπουδές, αλλά και πρόσφατες ιστορικές μελέτες που επικεντρώνουν στην πολιτισμική συγκρότηση της πρόσληψης και τις μεταφορικές χρήσεις του ήχου και των αισθήσεων. Θα εστιάσουμε στις πολιτισμικές συνιστώσες του ήχου και της ακοής σε κοινωνίες του τροπικού δάσους, στη νεωτερική και μετανεωτερική Ευρώπη και Αμερική, σε σύγχρονες πρακτικές όπως η χρήση των γουώκμαν και των κινητών τηλεφώνων. Επίσης, θα εξετάσουμε τις συνάφειες και τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των αναζητήσεων της ανθρωπολογίας του ήχου και των αντίστοιχων αναζητήσεων ορισμένων σύγχρονων καλλιτεχνικών εκφράσεων που επικεντρώνονται στον ήχο (sound art).
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η εξοικείωση με ένα καινούργιο πεδίο ανθρωπολογικού προβληματισμού και η εξειδίκευση πάνω σε ζητήματα ανθρωπολογίας της μουσικής και ανθρωπολογίας των αισθήσεων.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, ακρόαση μουσικών παραδειγμάτων, προφορικές παρουσιάσεις μικρών εργασιών από τους φοιτητές/ φοιτήτριες.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Ανθρωπολογία της μουσικής.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προφορικές παρουσιάσεις, γραπτή εξέταση, προαιρετική εργασία σε συνεννόηση με τον διδάσκοντα.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΚΑ-192
Ανθρωπολογία της Μουσικής
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Πάνος Πανόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στη μελέτη της μουσικής από ανθρωπολογική σκοπιά. Θα ασχοληθούμε με ποικίλες πραγματώσεις του μουσικού φαινομένου σε διάφορες κοινωνίες και θα εξετάσουμε τις κοινωνικές, πολιτισμικές και συμβολικές συνιστώσες της μουσικής. Θα προσεγγίσουμε, επομένως, τη μουσική όχι ως αυτόνομη καλλιτεχνική μορφή οργάνωσης του ήχου, αλλά ως κοινωνικό και πολιτισμικό φαινόμενο, εστιάζοντας στην ποικιλομορφία των πολιτισμικών νοημάτων των μουσικών τελέσεων σε διαφορετικές κοινωνίες, αλλά και μέσα στα πλαίσια της ίδιας κοινωνίας.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Μέσα από τη μελέτη των ποικίλων λειτουργιών της μουσικής σε διαφορετικούς πολιτισμούς, θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε γιατί η ανθρωπολογική προσέγγιση της μουσικής δεν αποτελεί σήμερα έναν γνωστικό κλάδο που συγκροτείται με βάση ένα γνωστικό αντικείμενο (τη μουσική των «άλλων»), αλλά μια ευρύτερη αναλυτική και ερμηνευτική σκοπιά, η οποία αναπροσδιορίζει τον τρόπο θεώρησης της μουσικής ως πεδίο παραγωγής και διαχείρισης των κοινωνικών σχέσεων και των συμβολισμών σε κάθε πολιτισμό.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, ακρόαση μουσικών παραδειγμάτων.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ:  Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή εξέταση, προαιρετική εργασία σε συνεννόηση με τον διδάσκοντα.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-200
Εισαγωγή στην Ιστορία
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χάρης Εξερτζόγλου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί σε μια πρώτη επαφή των φοιτητριών/ών  με το γνωστικό αντικείμενο της Ιστορίας και την διδασκαλία του στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και  Ιστορίας. Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές σε ορισμένα κεντρικά προβλήματα της Ιστορίας όπως το υλικό της (αρχεία- πηγές –ιστοριογραφία) και η προσέγγισή του. Επιχειρεί να εξοικειώσει τους φοιτητές με βασικές έννοιες όπως η ιστορικότητα και η χρονικότητα. Παρουσιάζει τη σχέση της Ιστορίας με το παρελθόν  και το παρόν, εξετάζοντας ζητήματα όπως η κοινωνική μνήμα και η ιστορική κουλτούρα. Τέλος διερευνά τη σχέση της Ιστορίας με την Κοινωνική Ανθρωπολογίας αλλά και τις κοινωνικές επιστήμες γενικότερα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να αναδειχθεί η συνθετότητα της  ιστορικής προσέγγισης και η χρησιμότητα της ιστορίας στην κατανόηση της του τρόπου με τον οποίο οι σύγχρονες κοινωνίες αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:  Διαλέξεις, προβολή οπτικού υλικού, παρουσίαση εργασιών
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή Πρόοδος , εργασίες, τελική εξέταση 
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-208
Προφορική Ιστορία
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ποθητή Χαντζαρούλα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στα κεντρικά θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα της προφορικής ιστορίας: Αποτελεί η προφορική ιστορία ένα διαφορετικό είδος ιστορίας και σε τι συνίσταται η διαφορά της; Τι είδους τεκμήρια είναι οι προφορικές μαρτυρίες; Για ποιο λόγο αποτελούν πρόκληση για τον ιστορικό του πρόσφατου παρελθόντος; Ποιες πλευρές της ανθρώπινης ιστορίας φωτίζουν οι προφορικές μαρτυρίες; Πώς προέκυψε και από ποιες ανάγκες η συγκρότηση της προφορικής ιστορίας σε ξεχωριστό γνωστικό πεδίο;
Τα θέματα στα οποία εστιάζει αφορούν: τη σχέση μνήμης και ιστορίας, τη μνήμη ως πηγή της ταυτότητας (ταξικής, έμφυλης, φυλετικής, σεξουαλικής, θρησκευτικής κλπ.), τη διαδικασία διαμόρφωσης της υποκειμενικότητας (ατομικής και συλλογικής), τη σχέση μεταξύ ερευνήτριας/τή και πληροφορήτριας/τή, ζητήματα δεοντολογίας της προφορικής συνέντευξης και χρήσης της προφορικής μαρτυρίας, τις πολιτικές της συγκρότησης της αφήγησης (μνήμη, απόκρυψη, σιωπή, τραύμα).
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να εξοικειώσει τις φοιτήτριες/τές με τις θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις της προφορικής ιστορίας μέσα από συγκεκριμένα ιστοριογραφικά παραδείγματα (ιστορία του Ολοκαυτώματος, εμφυλίου, απαρτχάιντ κλπ.). Και να τις/τους εισαγάγει σε ζητήματα πρακτικής της προφορικής ιστορίας όπως ο σχεδιασμός και η διεξαγωγή συνεντεύξεων και η ερμηνεία των προφορικών μαρτυριών.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, χρήση οπτικού και ηχητικού υλικού, ηλεκτρονικά αρχεία προφορικής ιστορίας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-214
Εισαγωγή στην Κοινωνική και Πολιτισμική Ιστορία του Βυζαντίου
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γιάννης Σμαρνάκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:  Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στη μελέτη της κοινωνίας και του πολιτισμού της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μετά από μερικές αρχικές διαλέξεις για τα σύνορα, τους λαούς, τις γλώσσες και την πολιτική ιστορία του Βυζαντίου, εξετάζονται η εννοιολόγηση από τους Βυζαντινούς της «αυτοκρατορίας», η οργάνωση της διοίκησης και του στρατού. Στη συνέχεια αναδεικνύονται κάποια βασικά χαρακτηριστικά της βυζαντινής οικονομίας και κοινωνίας, όπως η οργάνωση της παραγωγής, η κοινωνική διαστρωμάτωση, η ζωή στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Το μάθημα ολοκληρώνεται με διαλέξεις για τις κοσμοθεωρίες και τις ταυτότητες των Βυζαντινών, την εκπαίδευση και τους αιρετικούς.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-217
Πόλεμος και Κοινωνία στο Βυζάντιο
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γιάννης Σμαρνάκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:  Τα τελευταία χρόνια έχει αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον των ιστορικών για το στρατό στη Βυζαντινή αυτοκρατορία και τις σχέσεις του με την κοινωνία και το κράτος. Στο μάθημα αυτό εξετάζεται η βυζαντινή κοινωνία σε καιρό πολέμου. Πέρα από ζητήματα που αφορούν τη συγκρότηση, τον εξοπλισμό, τις τακτικές, την επιμελητεία των βυζαντινών στρατευμάτων ή τον πολιτικό ρόλο τους, θα επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τις βυζαντινές αντιλήψεις και στάσεις απέναντι στον πόλεμο και στην ειρήνη μέσα στα κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα της εποχής. Ειδικότερα θέματα που θα εξεταστούν είναι οι βυζαντινές θεωρίες περί πολέμου, η θέση των στρατιωτικών στην κοινωνία, η ανάδειξη της υποκειμενικότητας μέσα από την καθημερινή ζωή στους στρατώνες ή στις εκστρατείες.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Εισαγωγή στην Κοινωνική και Πολιτισμική Ιστορία του Βυζαντίου.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προαιρετική πρόοδος, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-220
Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία
ΔIΔAΣKΩN: Σπύρος Καράβας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αρθρώνεται σε τέσσερις ενότητες, όπου εξετάζονται τα ακόλουθα ζητήματα: α) Η διαδικασία εδαφικής συγκρότησης της ελληνικής επικράτειας το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Οι πληθυσμιακές ανακατατάξεις, σε συνδυασμό με τις τοπικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες που αναδείχθηκαν. Οι μηχανισμοί ομογενοποίησης και τα όριά τους. β) Η ρητορική της Μεγάλης Ιδέας και οι εκδοχές της. Τα επιτεύγματα και τα αδιέξοδα των «εθνικών βλέψεων». Η οικονομική και πολιτισμική διάσταση της Μεγάλης Ιδέας μετά το 1922. γ) Το αντιστασιακό φαινόμενο και η ιδεολογική επίδραση του εμφυλίου πολέμου. Κράτος, παρακράτος και κοινοβουλευτική δημοκρατία στη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Η αποδοχή της Δικτατορίας και η αποενοχοποίηση το 1974. δ) Μεταναστευτικές πολιτικές και οικονομική ανάπτυξη. Η μεταπολεμική αναδιάρθρωση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης και οι νέες συνθήκες των ταξικών αντιθέσεων.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα προσφέρεται στο δεύτερο κύκλο σπουδών και αποσκοπεί στην παρουσίαση και εξέταση βασικών θεματικών της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος οι φοιτητές εξοικειώνονται με τη σχετική βιβλιογραφία και εργάζονται επάνω σε πηγές της περιόδου.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, παρουσίαση οπτικού και ακουστικού υλικού, διανομή φωτοτυπίων.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση, προαιρετική ανάθεση εργασιών η βαθμολογία των οποίων συνυπολογίζεται στην βαθμολογία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-221
Kράτος και Κοινωνία στη Nεότερη Eλλάδα (19ος - αρχές 20ου αι.)
ΔIΔAΣKΩN: Γιάννης Γιαννιτσιώτης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο μάθημα εξετάζονται θέματα που άπτονται της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής συγκρότησης της ελληνικής κοινωνίας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι και το κίνημα στο Γουδί. Η προσοχή μας εστιάζεται στη διερεύνηση του ρόλου του κράτους και της θεσμικής οργάνωσης στην προοπτική διαμόρφωσης μιας συνεκτικής και ομογενοποιημένης εθνικής κοινότητας, στον πελατειακό χαρακτήρα του πολιτικού συστήματος και τη μετεξέλιξή του, στη διαμόρφωση των κοινωνικών ομάδων και την εμφάνιση των ομογενών της Διασποράς, στις αντιλήψεις και πρακτικές εκσυγχρονισμού της οικονομίας.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί στην κριτική παρουσίαση της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας. Επιπλέον, επιχειρείται μια πρώτη επαφή των φοιτητών με ιστοριογραφικά κείμενα για τη συγκεκριμένη περίοδο, τα οποία παρουσιάζονται σε μια σειρά φροντιστηρίων.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις υποστηριζόμενες από οπτικό υλικό και κείμενα. Φροντιστήρια κατά τη διάρκεια των οποίων ομάδες φοιτητών παρουσιάζουν κείμενα της σύγχρονης βιβλιογραφίας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Πρόοδος και τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-222
Ανοχή, Καταστολή και Ετερότητα στη Μεσαιωνική και Πρώιμη Νεότερη Ευρώπη
ΔIΔAΣKΩN: Γιώργος Πλακωτός

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: το μάθημα εστιάζει στις ιστοριογραφικές παραδόσεις σχετικά με την ανάδυση της μεσαιωνικής διώκουσας κοινωνίας και τη διαδικασία κοινωνικής πειθάρχησης, ηθικής αναμόρφωσης και θρησκευτικής ομογενοποίησης κατά την πρώιμη νεότερη περίοδο. Καλύπτοντας την περίοδο από το 13ο αιώνα μέχρι το 18ο αιώνα το μάθημα εξετάζει τόσο τη θέση των μειονοτικών και περιθωριακών ομάδων όσο και τις διαδικασίες αποκλεισμού / ενσωμάτωσης και ποινικοποίησης της διαφοράς. Η εδραίωση των διωκτικών μηχανισμών και η διαδικασία ετεροποίησης προσεγγίζεται μέσα από το πρίσμα των σταδιακών αλλά ουσιαστικών αλλαγών που βίωσαν οι κοινωνίες της προβιομηχανικής Δύσης, όπως η δημιουργία του θεσμικού και γραφειοκρατικού κράτους και η μετάβαση από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: - η εμβάθυνση στις κοινωνικές πρακτικές και τον αξιακό κώδικα των κοινωνιών της προ-νεωτερικής Δύσης μέσω των διαδικασιών ετεροποίησης.
-η κατανόηση της δημιουργίας και λειτουργίας των μηχανισμών ποινικοποίησης.
-η εξοικείωση με τις σχετικές ιστοριογραφικές παραδόσεις και συζητήσεις.
-η διερεύνηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν και των περιορισμών που θέτουν οι πρωτογενείς πηγές που προέρχονταν από κατασταλτικούς θεσμούς.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, χρήση οπτικού υλικού και κειμένων.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: προαιρετικές παρουσιάσεις και εργασίες, τελική γραπτή εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-224
Οικονομία και Υλικός Πολιτισμός στην Πρώιμη Νεότερη Ευρώπη
ΔIΔAΣKΩN: Γιώργος Πλακωτός

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Από το 15ο μέχρι το 18ο αιώνα η ευρωπαϊκή οικονομία γνώρισε μια σειρά αλλαγών στην ύπαιθρο, τις πόλεις και τις σχέσεις της με τον εξωευρωπαϊκό κόσμο, οι οποίες θεωρείται ότι σηματοδότησαν μια σταδιακή μετάβαση στον καπιταλισμό και τη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας οικονομίας υπό ευρωπαϊκή κυριαρχία. Το μάθημα διερευνά τις οικονομικές δομές και διαδικασίες αλλαγής, την οικονομική γεωγραφία του ευρωπαϊκού χώρου, την ανάδυση νέων κοινωνικών ομάδων και τις διεκδικήσεις που προβάλλουν και το ρόλο ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών στην υπό διαμόρφωση παγκόσμια οικονομία. Σε αυτό το περιβάλλον μεσαιωνικών παραδόσεων και νεωτερικών μετασχηματισμών, ο υλικός πολιτισμός υφίσταται σημαντικές αλλαγές. Το μάθημα εξετάζει τα υλικά αντικείμενα ως μορφή επικοινωνίας ή γλώσσας, τις ανασημασιοδοτήσεις τους και τη θέση τους στη διαμόρφωση κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: - η εξοικείωση και εμβάθυνση σε βασικά ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας και η κατανόηση των πολλαπλών διαστάσεων του υλικού πολιτισμού στις κοινωνίες της προβιομηχανικής Ευρώπης.
-η διερεύνηση ευρύτερων ζητημάτων της ευρωπαϊκής ιστορίας από την οπτική της οικονομίας.
- η γνωριμία με τις σχετικές ιστοριογραφικές παραδόσεις.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, χρήση οπτικού υλικού και κειμένων
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: προαιρετικές παρουσιάσεις και εργασίες, τελική γραπτή εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-225
Οι Πόλεις στον Ύστερο Μεσαίωνα και την Πρώιμη Νεότερη Ευρώπη
ΔIΔAΣKΩN: Γιώργος Πλακωτός

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα εξετάζει την εμφάνιση και σταδιακή εδραίωση των πόλεων από τον 11ο αιώνα. Η διερεύνηση του αστικού φαινομένου διαρθρώνεται στους εξής άξονες:
- παραδείγματα αστικών σχηματισμών και πολεοδομικών σχεδιασμών,
- κοινωνική και οικονομική ιστορία / σχετικές ιστοριογραφικές παραδόσεις,
-η πόλη της προ-νεωτερικής Ευρώπης ως πεδίο διαμόρφωσης ταξικών και έμφυλων ταυτοτήτων, τελετουργικής επιβολής και σύγκρουσης, εγκλεισμών / αποκλεισμών / ενσωματώσεων, και ιεραρχικοποίησης των κοινωνικών σχέσεων και ρόλων.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: - η εξοικείωση με τη μελέτη του αστικού φαινομένου στις κοινωνίες της προβιομηχανικής Ευρώπης.
- η γνωριμία με τις σχετικές ιστοριογραφικές παραδόσεις.
- η κατανόηση των δυτικών κοινωνιών μέσα από την οπτική του αστικού χώρου.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, χρήση οπτικού υλικού και κειμένων.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: προαιρετικές παρουσιάσεις και εργασίες, τελική γραπτή εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-226
Μνήμη, Ιστορία, Αναπαράσταση στην Ευρώπη του Πρώτου και Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου
ΔIΔAΣKOYΣA: Ποθητή Χαντζαρούλα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Για ποιο λόγο ένα μάθημα για τους δύο παγκόσμιους πολέμους και για ποιο λόγο η ανάλυσή τους μέσα από τους άξονες της μνήμης, της ιστορίας και της αναπαράστασης; Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι δύο αυτοί πόλεμοι θέτουν με ιδιαίτερη πυκνότητα και μας βοηθούν να δούμε μέσα από πολλαπλά πρίσματα τα ζητήματα της δημοκρατίας, του εθνικισμού και των μειονοτήτων, των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και της ενοποιημένης οικονομίας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η εστίαση στους παγκόσμιους πολέμους φωτίζει τη σχέση της μνήμης με την ιστορία, τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετώπισαν το σύγχρονο πόλεμο και τις πολιτικές προεκτάσεις αυτής της αντιμετώπισης, την επαφή με το μαζικό θάνατο και της συνέπειές της για την πολιτική, τις δημόσιες και ατομικές αφηγήσεις και την εγγραφή της μνήμης στον κοινωνικό και  ιστορικό χώρο (μνημεία, ερείπια, τοπία, πεδία μάχης). Η περίοδος στην οποία θα επικεντρωθούμε αφορά τις δεκαετίες από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου μέχρι την επομένη του Δευτέρου, την οποία ο κορυφαίος ιστορικός Eric Hobsbawm ονόμασε «Εποχή της καταστροφής».  Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο φασισμό -τον οποίο ο Mark Mazower θεωρεί ως την πιο ευρωκεντρική από όλες τις ιδεολογίες-, στο ρόλο της θεωρίας του δικαίου («κράτος εξαίρεσης») στην εδραίωση των αντιφιλελεύθερων καθεστώτων, στη Νέα Τάξη του Χίτλερ και στο Ολοκαύτωμα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να εισαγάγει τις φοιτήτριες/τές στα μεθοδολογικά και θεωρητικά ζητήματα που απασχολούν την σύγχρονη ιστοριογραφία, στη χρήση ποικίλων πηγών, όπως η αυτοβιογραφία, η λογοτεχνία, η μαρτυρία, ο κινηματογράφος, καθώς και  στην εξοικείωση με νέες κατηγορίες ανάλυσης όπως το τραύμα και το συναίσθημα.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, φωτογραφικό υλικό, απομνημονεύματα, λογοτεχνία, ηλεκτρονικές πηγές από το αρχείο του Yad Vashem, του BBC κ.ά.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-232
Σλαβικοί λαοί στα Βαλκάνια (15ος-18ος αι.)
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ελένη Γκαρά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Με την παγίωση της οθωμανικής κυριαρχίας στα Βαλκάνια, η οποία επέφερε την κατάλυση των μεσαιωνικών σλαβικών βασιλείων, σχεδόν όλοι οι νοτιοσλαβικοί πληθυσμοί ενσωματώνονται σε ένα κρατικό μόρφωμα, την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Εντάσσονται σε έναν ενιαίο πολιτισμικό χώρο και ακολουθούν κοινή ιστορική πορεία, η οποία διαφέρει σημαντικά από εκείνη των νοτιοσλαβικών πληθυσμών που βρίσκονται υπό την εξουσία των Βενετών και των Αψβούργων. Παράλληλα, η πρόοδος του εξισλαμισμού επιφέρει την πολιτισμική διαφοροποίηση σημαντικού τμήματος των υπό οθωμανική κυριαρχία νοτιοσλαβικών πληθυσμών ήδη από τον 16ο αι., ενώ η αψβουργική πολιτική οδηγεί το 18ο αι. στη δημιουργία ενός ιδιότυπου χώρου όσμωσης των νοτιοσλάβων στη μεθόριο των δύο κρατών. Αντικείμενο του μαθήματος είναι η επισκόπηση της ιστορίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού των σλαβόφωνων πληθυσμών στις οθωμανικές περιοχές των Βαλκανίων και την οθωμανοαψβουργική μεθόριο από την κατάκτηση της Βοσνίας το 1463 μέχρι τη σερβική εξέγερση το 1804.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με την ιστορία, τις κοινωνικές πραγματικότητες και τον πολιτισμό των σλαβικών πληθυσμών των Βαλκανίων στους πρώιμους νεότερους χρόνους.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Συνδυασμός διαλέξεων και σεμιναρίου με ενεργό συμμετοχή των φοιτητών, χρήση οπτικού και κειμενικού υλικού.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ:  Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Ασκήσεις στο μάθημα (20%), δύο μικρές εργασίες (900-1200 λέξεις) (15% και 20% αντίστοιχα), μία μεγάλη εργασία (3000-3600 λέξεις) (45%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-235
Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1300-1839)
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ελένη Γκαρά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στα τέλη του 13ου αι. δημιουργήθηκε στο βορειοδυτικό άκρο της πολιτικά κατακερματισμένης Μικράς Ασίας μια μικρή μουσουλμανική ηγεμονία με αρχηγό κάποιον Οσμάν μπέη. Αντίθετα όμως με τις υπόλοιπες ηγεμονίες της εποχής, το κράτος του Οσμάν επεκτάθηκε εδαφικά και μετεξελίχθηκε σε μια πολυεθνική αυτοκρατορία, την Οθωμανική, η οποία κυριάρχησε στα Βαλκάνια, τη Μικρά Ασία και τη Μέση Ανατολή για πέντε αιώνες. Αντικείμενο του μαθήματος είναι η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ιστορία της οθωμανικής επικράτειας από την παγίωση του οθωμανικού εμιράτου στις αρχές του 14ου αιώνα μέχρι την έναρξη της εποχής των μεταρρυθμίσεων το 1839, που εγκαινίασαν τη μετεξέλιξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε νεωτερικό κράτος.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με την ιστορία του οθωμανικού κράτους και των πληθυσμών που ζούσαν στην επικράτειά του κατά τον ύστερο Μεσαίωνα και τους πρώιμους νεότερους χρόνους.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις με συζήτηση, χρήση οπτικού και κειμενικού υλικού.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ:  Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή πρόοδος (30%), γραπτή τελική εξέταση (70%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-237
Καθημερινή Ζωή στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ελένη Γκαρά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στους πρώιμους νεότερους χρόνους τα Βαλκάνια και η ανατολική Μεσόγειος ήταν χώρος συνύπαρξης και όσμωσης ποικίλων πληθυσμών, γλωσσών, θρησκειών και πολιτισμικών παραδόσεων, αλλά και χώρος σφοδρών συγκρούσεων ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτικές εξουσίες, κυρίως ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη Βενετία. Αντικείμενο του μαθήματος είναι η καθημερινή ζωή των αγροτικών και αστικών πληθυσμών στα νησιά του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, και στις γύρω περιοχές (νότια Βαλκάνια, δυτική Μικρά Ασία, Συρία, Παλαιστίνη, βόρεια Αίγυπτος), από το β’ μισό του 15ου αι., εποχή που παγιώνεται η οθωμανική κυριαρχία στην περιοχή, μέχρι την κατάλυση της Βενετικής Δημοκρατίας και την εισβολή του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο το 1798.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με τις κυριότερες όψεις της καθημερινής ζωής των πληθυσμών που ζούσαν στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο κατά τους πρώιμους νεότερους χρόνους.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις με συζήτηση, χρήση οπτικού και κειμενικού υλικού.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση (70%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-241
Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου Ι:
Πολιτεύματα και Πολιτική Ιστορία στην Αρχαία Ελλάδα
ΔIΔAΣKΩN: Bασίλης Aναστασιάδης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Oι αρχαιοελληνικές πόλεις-κράτη παρουσιάζουν σημαντική ποικιλία πολιτευμάτων, τα οποία μάλιστα οργανώνονταν στο πλαίσιο της πολιτικής φιλοσοφίας σε περίπλοκα σχήματα ομοιοτήτων και αντιθέσεων. Παράλληλα, φαίνεται να υπήρξε έντονος ο προβληματισμός σχετικά με τη μετάλλαξη, τον εκφυλισμό ή την ολίσθησή τους, φαινόμενα τα οποία θα ήταν δυνατό να τεκμηριώνονται από την ίδια την πολιτική ιστορία. Tο μάθημα αυτό αποβλέπει στην παρουσίαση των σπουδαιότερων πτυχών της σχετικής γραμματείας, πάντοτε σε συνάρτηση με τις σύγχρονές τους εξελίξεις στην οικονομία, την κοινωνία, τους θεσμούς και τη διπλωματία.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-242
Ιστορία Αρχαίου Κόσμου ΙΙ:
H Ιστορία της Pώμης από τον 3ο π.X. στον 1ο μ.X. αιώνα.
ΔIΔAΣKΩN: Παναγιώτης Δουκέλλης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Aντικείμενο του μαθήματος η εισαγωγή σε μείζονα ζητήματα της ρωμαϊκής ιστορίας από τον 3ο αιώνα π.X. ώς τον 1ο αι. μ.X. κυρίως. Iδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην μελέτη μικρού ανθολογίου πηγών (φιλολογικών, επιγραφικών και αρχαιολογικών) που εικονογραφούν κάποια από τα ζητήματα αυτά. Tο μάθημα στοχεύει, πέραν από την σε αδρές γραμμές παρουσίαση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, στη μύηση των φοιτητών στις τεχνικές και μεθόδους ανάλυσης των πηγών.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: H εξοικείωση του φοιτητή με το αντικείμενο της ρωμαϊκής ιστορίας και κυρίως η μύησή του στη μελέτη και ιστορική ερμηνεία ιστορικών τεκμηρίων της περιόδου.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση, προαιρετικές γραπτές εργασίες.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-244
Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου ΙΙΙ:
Θεματική Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Βασίλης Αναστασιάδης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η αρχαία ελληνική ιστορία κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο. Καλύπτονται θεματικά ζητήματα οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης. Παρουσιάζονται τα κυριότερα γεγονότα από την πλευρά της γεωπολιτικής, στρατιωτικής και διπλωματικής σημασίας τους.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Ο φοιτητής ενθαρρύνεται να κατανοήσει την αρχαία ελληνική ιστορία ως ένα πολύπτυχο φαινομένων που αφορά σε γεγονότα μεγάλης κλίμακας αλλά και αντίστοιχα της καθημερινής ζωής. Η παρουσίαση πηγών αποσκοπεί σε μια στοιχειώδη γνωριμία με την αρχαιοελληνική ιστοριογραφία, αλλά και τη νεότερη βιβλιογραφία.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ:  Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:  Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-256
Βυζάντιο και Δύση (11ος-15ος αι.)
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γιάννης Σμαρνάκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο μάθημα εξετάζονται οι σχέσεις Βυζαντίου και Δύσης από τον 11ο έως το 15ο αι. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις σταυροφορίες. Αναλύονται οι απόψεις της σύγχρονης ιστοριογραφίας για το θέμα και ερμηνεύονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις των ερευνητών. Το ενδιαφέρον μας εστιάζεται κυρίως στις εικόνες για τον άλλο που διαμορφώνουν Βυζαντινοί και σταυροφόροι. Για την περίοδο από το 13ο αι. κ.ε. εξετάζονται οι εμπορικές σχέσεις με τις ιταλικές πόλεις και η θέση του Βυζαντινού κράτους στην αναδυόμενη διεθνή αγορά της ανατολικής μεσογείου. Εκτίθενται οι προσπάθειες για την ένωση των Εκκλησιών και ερμηνεύονται τα αντικρουόμενα κοινωνικά συμφέροντα ενωτικών και ανθενωτικών. Τέλος αναλύονται οι πολιτισμικές επαφές με τη Δύση και η αλληλεπίδραση Βυζαντινών και δυτικών στο χώρο του Αιγαίου.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προαιρετική πρόοδος, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι- 258  Συγγένεια, Γάμος, Οικογένεια στον Οθωμανικό και Ελληνικό χώρο (18ος-19ος αι.)
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Μαρία Σταματογιαννοπούλου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:  Στο μάθημα εξετάζεται η δομή και οργάνωση του οικιακού χώρου στο μεταβαλλόμενο πλαίσιο του ελληνο-οθωμανικού χώρου του 18ου και του19ου αιώνα. Παρουσιάζεται η σύνθεση της οικιακής ομάδας, η λειτουργία της ως μονάδας παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά και ως φορολογικής μονάδας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις συγγενικές σχέσεις, τη σημασία της συγκρότησης των συγγενικών δικτύων, στην κλίμακα της κοινότητας και της περιοχής, και επομένως στη λειτουργία της γαμηλιακής αγοράς και των γαμήλιων στρατηγικών, των κανόνων και των πρακτικών της μεταβίβασης των αγαθών. Εξετάζεται επίσης η κανονιστική λειτουργία του δικαιϊκού πλαισίου, εκκλησιαστικού και κοσμικού, στα ζητήματα της συγγένειας και του γάμου και οι τρόποι με τους οποίους το θεσμικό πλαίσιο οριοθετεί τις πρακτικές, επιτρέπει αποκλίσεις ή και μετασχηματίζεται κάτω από την πίεση των μεταβαλλόμενων συνθηκών.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Ο φοιτητής καλείται να κατανοήσει την κεντρική σημασία των συγγενικών σχέσεων στην κοινωνία που μελετά. Ακόμα, καλείται να κατανοήσει την προσέγγιση εθνογραφικής και ιστορικής έρευνας  στο πεδίο της οικογένειας, του γάμου και της συγγένειας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση, τρεις εργασίες και παρουσίασή τους (60%) επί  της τελικής βαθμολογίας.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-265
Η Ευρώπη και η Ιστορία των «Λαών Xωρίς Ιστορία»
ΔIΔAΣKOYΣA: Mαρία Σταματογιαννοπούλου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο μάθημα εξετάζεται η ηγεμονική συγκρότηση της Ευρώπης κατά το 16ο αιώνα, μέσα από την ιστορία της ισπανικής κυριαρχίας σε σημαντικό τμήμα της αμερικανικής ηπείρου. Τρεις είναι οι κεντρικές θεματικές ενότητες που παρουσιάζονται. Η πρώτη θεματική ενότητα, εξετάζει τη μεσογειακή-ευρωπαϊκή πορεία προς το «1492», την ευρωπαϊκή δηλαδή επέκταση κατά το 15ο και το 16ο αιώνα, χαρτογραφώντας την ‘έξοδο’ του ευρωπαϊκού ναυτικού και εμπορικού κόσμου στον Ατλαντικό και τις συνθήκες εκείνες που κατέστησαν δυνατές τις εξερευνητικές αποστολές και την ευρωπαϊκή επέκταση, με ιδιαίτερη έμφαση στο μεσογειακό κόσμο και τις ιβηρικές μοναρχίες. Η δεύτερη θεματική ενότητα εξετάζει τις επιπτώσεις της κατάκτησης αμερικανικών εδαφών από το ισπανικό στέμμα κατά το 16ο αιώνα στους τοπικούς πληθυσμούς, αλλά και στους αποίκους, τη νέα τάξη πραγμάτων που επιβάλλουν οι κατακτητές και τις μορφές ηγεμονίας –κοινωνικής, οικονομικής, πολιτισμικής. Τέλος, η τρίτη θεματική ενότητα του μαθήματος επιχειρεί να παρουσιάσει το νομικό-φιλοσοφικό-θεολογικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο, κατά το 16ο αιώνα, συζητήθηκε, τοποθετήθηκε, απέκτησε νομιμότητα ή αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής η κατάκτηση και κυριαρχία των Ισπανών στην Κεντρική και Νότια Αμερική. Εξετάζονται επομένως οι τρόποι με τους οποίους  προσεγγίστηκε,  την περίοδο της κατάκτησης, το ηθικό ζήτημα που έθετε η δράση των κατακτητών και το πολιτικό ζήτημα της νομιμότητας ή μη της ισπανικής κυριαρχίας σε αμερικανικά εδάφη. Τελικά, στο μάθημα εξετάζονται οι τρόποι ένταξης των ‘λαών χωρίς ιστορία’ στα οικονομικά και πολιτικά προτάγματα του ευρωπαϊκού κόσμου και το πλαίσιο της νομιμοποίησης της ευρωπαϊκής κυριαρχίας.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να εξοικειώσει τους φοιτητές με τις απαρχές της ιστορικής διαδικασίας η οποία συνέδεσε τον μη-ευρωπαϊκό κόσμο με την Ευρώπη και όρισε τις μορφές ηγεμονίας  και τη νομιμοποίηση της κυριαρχίας της στους ‘λοιπούς’ του πλανήτη.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση (40%), προαιρετικές εργασίες και παρουσίασή τους σε κάθε μία από τις τρεις ενότητες (60% της βαθμολογίας)
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


Ι-267
Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία (τέλη 18ου-αρχές 20ού αι.)
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σπύρος Καράβας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στο μάθημα εξετάζονται οι εξής θεματικές ενότητες: Βιομηχανική Επανάσταση – Γαλλική Επανάσταση – Η Ευρώπη μετά το 1815 και τα επαναστατικά κινήματα – Αστικοποίηση και εκβιομηχάνιση τον 19ο αιώνα – Δημιουργία εθνικών κρατών – Ο θρίαμβος και η κρίση του ευρωπαϊκού καπιταλισμού (1870-1914). Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στις δύο επαναστάσεις (βιομηχανική και γαλλική) που άλλαξαν τη μορφή και καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της Ευρώπης. Σε κάθε ενότητα προηγείται σύντομη εισαγωγή και χρονολογική παρουσίαση των γεγονότων-σημείων αναφοράς και επακολουθεί η ανάλυση των παραγόντων που επηρέασαν τις εξελίξεις καθώς και των μηχανισμών που χαρακτηρίζουν τις νέες ιστορικές πραγματικότητες.
 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα ανήκει στα υποχρεωτικά μαθήματα και προσφέρεται στο πρώτο εξάμηνο με στόχο την γνωριμία των φοιτητών με τις κυριότερες θεματικές της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ιστορίας.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις υποστηριζόμενες από οπτικό υλικό και φωτοτυπίες.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5



Ι-272
Φύλο και εργασία στη νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ποθητή Χαντζαρούλα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα εισάγει την αναλυτική κατηγορία του φύλου στην ιστορία της εργασίας και της ταξικής συγκρότησης. Στόχος είναι να γίνει κατανοητή η νέα έννοια της εργασίας που αναδύεται το δέκατο ένατο αιώνα και να εξεταστούν τα χαρακτηριστικά αυτής της έννοιας. Κεντρικό ζήτημα της ιστορίας της γυναικείας εργασίας είναι η ερμηνεία του κατά φύλο καταμερισμού εργασίας και της παρουσίας των γυναικών στις χαμηλόμισθες, περιστασιακές και χαμηλού κύρους εργασίες. Η ένταξη του φύλου στην ιστορία της εργασίας αποσκοπεί στο να εξεταστεί με ποιους τρόπους οι αντιλήψεις για τη θηλυκότητα και τον ανδρισμό διαμόρφωσαν σχέσεις υποταγής και κυριαρχίας και με ποιους τρόπους αυτές όριζαν μηχανισμούς αποκλεισμού και ενσωμάτωσης στην εργασία και στο εργατικό κίνημα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Να γίνει κατανοητή η μετάβαση από την προβιομηχανική στη βιομηχανική κοινωνία και η συμβολή της γυναικείας εργασίας σε αυτή τη μετάβαση. Να παρακολουθήσουμε το μετασχηματισμό της γυναικείας εργασίας στο δεύτερο μισό του δεκάτου ενάτου αιώνα και την επίδραση της εργατικής νομοθεσίας σε αυτή. Να αναλύσουμε τον τρόπο με τον οποίο το φύλο επηρέασε τις έννοιες της ειδίκευσης, τεχνολογίας και καταμερισμού εργασίας.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις. Στο μάθημα θα χρησιμοποιηθεί η ελληνική και αγγλόγλωσση βιβλιογραφία της ιστορίας της εργασίας, καθώς και αυτοβιογραφικές και προφορικές πηγές που αναδεικνύουν την εμπειρία της τάξης και της εργασίας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΓΛ-300
Eισαγωγή στη Γλωσσολογία
ΔIΔAΣKΩN: Kώστας Kανάκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Σε αυτό το μάθημα οι φοιτητές εισάγονται στη γλωσσολογία, τον κλάδο που έχει ως αντικείμενό του τη μελέτη των φυσικών γλωσσών, από τυπικής και λειτουργικής πλευράς. Εξετάζονται η ιστορία και οι βασικές αρχές της σύγχρονης γλωσσολογίας και δίνεται έμφαση στην παρουσίαση των επιπέδων της γλωσσολογικής ανάλυσης ( φωνητική & φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία). Δεδομένου ότι επιχειρεί να καλύψει βασικές θεωρητικές ανάγκες εκκολαπτόμενων κοινωνικών επιστημόνων, το μάθημα εξετάζει όχι μόνο την τυπική (βλ. παραπάνω) αλλά και τη κοινωνικο-λειτουργική πλευρά της γλώσσας (πραγματολογία, κοινωνιογλωσσολογία) επιχειρώντας, έτσι, μια σύνδεση της γλώσσας ως πανανθρώπινου (γνωστικού) φαινομένου και της γλώσσας ως συγκεκριμένου επικοινωνιακού κώδικα (δηλαδή ως κοινωνικά τοποθετημένης πραγματικότητας και εμπειρίας).  [Υ]
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Nα εξοικειώσει τον φοιτητή των κοινωνικών επιστημών με τις γενικές αρχές της (δομικής και γενετικής-μετασχηματιστικής) γλωσσολογίας και συγκεκριμένα: α) με την τυπική  μελέτη του κάθε επιπέδου γλωσσικής ανάλυσης και β) με τη λειτουργική πλευρά τη γλώσσας.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, συζήτηση, πρακτικές ασκήσεις.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Εργασίες/ασκήσεις, πρόοδος, Γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΟΙ-400
Αρχές Πολιτικής Οικονομίας
ΔIΔAΣKΩN: Xριστόδουλος Mπέλας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Αρχικά παρουσιάζονται και αναλύονται βασικές έννοιες της σύγχρονης οικονομικής θεωρίας όπως η αγορά, το χρήμα, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, η οικονομική μεγέθυνση, η οικονομική ανισότητα, η ανεργία, ο πληθωρισμός και σταδιακά συνδέονται με την προβληματική γύρω από το ρόλο του κράτους στην οικονομική ζωή.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η εισαγωγή των φοιτητών σε θεμελιώδεις έννοιες που άπτονται της σύγχρονης οικονομικής θεωρίας και της θεωρίας της οικονομικής ανάπτυξης. Φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα εισαγωγικό μάθημα αρχών οικονομίας που διδάσκεται σε πρωτοετείς φοιτητές κοινωνικών επιστημών.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις που υποστηρίζονται από υλικό τοποθετημένο στο πρόγραμμα VISTA.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προαιρετική εξέταση προόδου, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΟΙ-402
Ιστορία της Οικονομικής Σκέψης
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χρίστος Μπέλλας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Εξετάζεται η πορεία της οικονομικής σκέψης από το δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα ως τις μέρες μας. Σημείο αφετηρίας, μετά από σύντομες αναφορές στους Φυσιοκράτες και στον Μερκαντιλισμό, αποτελεί η συμβολή του A. Smith στην οικονομική σκέψη. Αναλύεται επίσης το έργο των κλασσικών οικονομολόγων του 19ου αιώνα (Ricardo, Malthus, Mill) αλλά και των ουτοπικών σοσιαλιστών. Ακολουθεί η παρουσίαση της θεωρίας του Marx για την φύση και δυναμική του καπιταλισμού. Εξετάζονται στη συνέχεια η ανάδυση της νεοκλασικής θεωρίας και η αντίδραση σε αυτήν από στοχαστές όπως ο Veblen και ο Hobson. Η συμβολή του Κeynes στη διαμόρφωση των μεταπολεμικών ιδεών για τον ρόλο του κράτους στην οικονομία και η αντίδραση στον κεϋνσιανισμό με την επανεμφάνιση της ποσοτικής θεωρίας του χρήματος ολοκληρώνουν την θεματολογία.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εμπέδωση της ιστορικότητας των οικονομικών θεωριών, δηλαδή η κατανόηση από τους φοιτητές ότι οι οικονομικές θεωρίες εξαρτώνται από τον ιστορικό χρόνο μέσα στον οποίο παράγονται. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται συνεπώς στην σχέση των επιμέρους θεωριών με την ιστορική φάση κατά την οποία διατυπώθηκαν καθώς και στις επιπτώσεις τους στη διαμόρφωση ιδεολογικών ρευμάτων.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προαιρετική εξέταση προόδου, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΟΙ-404
Θέματα της Θεωρίας της Οικονομικής Ανάπτυξης
ΔIΔAΣKΩN: Xριστόδουλος Mπέλας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα έχει σκοπό την εξέταση, από θεωρητική σκοπιά, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι λιγότερο αναπτυγμένες οικονομίες. Αναλύεται η έννοια της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και οι επιπτώσεις της δυαδικής οικονομικής διάρθρωσης και του πλεονάζοντος εργατικού δυναμικού στην αναπτυξιακή διαδικασία. Εξετάζεται το θέμα της επιλογής του βαθμού έντασης κεφαλαίου στη διαδικασία κεφαλαιακής συσσώρευσης και τα πολιτικά διλήμματα που ανακύπτουν από κάθε επιλογή. Αναλύεται επίσης το ζήτημα των διεθνών οικονομικών σχέσεων των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών. Τέλος, με αναφορά στα προβλήματα των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, επιχειρείται διευκρίνιση εννοιών όπως η φτώχεια, η ανισότητα στη διανομή του εισοδήματος και η οικονομική ευημερία.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η εξοικείωση των φοιτητών με τη βιβλιογραφία των θεματικών που παρουσιάζονται στο μάθημα και η ανάπτυξη της δυνατότητας κατανόησης και παρουσίασης σε γραπτό και προφορικό επίπεδο των σχετικών προβληματισμών.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, υποστηρικτικό υλικό τοποθετημένο στο πρόγραμμα VISTA.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Προαιρετική εξέταση προόδου, γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5

ΤΕΠ-520
Γενική Ιστορία της Δυτικής Τέχνης -
Από την αρχαιότητα έως τον 18ο αιώνα
ΔIΔAΣKΩN: Tίτος Παπαμαστοράκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Κάθε μορφή τέχνης αποτελεί και μια προσπάθεια αντίληψης και απόδοσης τόσο της εξωτερικής όσο και της εσωτερικής ανθρώπινης πραγματικότητας. Πρόκειται όμως για διαδικασία που είναι συγχρόνως προϊόν ενός κώδικα ατομικού (άτομο-δημιουργός) και ενός συλλογικού μέσα στον χρόνο και τον χώρο οι οποίοι οδηγούν και στις αντίστοιχες μορφές τέχνης. Η Γενική Ιστορία της Δυτικής Τέχνης αφορά την ιστορία των μορφών τέχνης στη Δύση, από την Αίγυπτο μέχρι σήμερα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με την ιστορία της τέχνης και την κοινωνική προβληματική γύρω από αυτήν.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και παρουσίαση οπτικού υλικού.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Εκπόνηση εργασιών και γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΤΕΠ-522
Τέχνη και Κοινωνία στην Ιταλική Αναγέννηση
ΔIΔAΣKΩN: Tίτος Παπαμαστοράκης

MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και παρουσίαση οπτικού υλικού
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΤΕΠ-523
Η Ανάγνωση της Εικόνας
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Τίτος Παπαμαστοράκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η ζωγραφική συνιστά έναν κώδικα σημάτων του οποίου η λειτουργία αναλογεί σ' αυτήν της γλώσσας. Ο οπτικός κώδικας που διαμορφώνεται σε κάθε εποχή θεμελιώνεται επάνω στην προγενέστερη παράδοση αλλά παράλληλα αναπτύσσεται για να εξυπηρετήσει συνειδητά ή ασυνείδητα τη νέα αντίληψη του κόσμου και της κοινωνικής, πολιτικής και θρησκευτικής πραγματικότητας. Σκοπός του μαθήματος είναι να προσδιορίσει τα σύμβολα στα οποία βασίζονται τα οπτικά συστήματα επικοινωνίας, τα συστήματα των συμβάσεων και τα αίτια που τα διαμορφώνουν ανάλογα με τις ιστορικές εξελίξεις και τους ιδεολογικούς προσανατολισμούς κάθε ιστορικής περιόδου.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Εξοικείωση των σπουδαστών με την γλώσσα των εικόνων, φορέα ενός συμβολικού περιεχομένου που καθρεφτίζει την κοινωνία που τις παράγει.
Mέθοδος διδασκαλίας: Παρουσίαση εικαστικών έργων (ζωγραφική), αναζήτηση κωδίκων ανάγνωσης, σε συσχετισμό με κείμενα σύγχρονα με τα έργα και με ερμηνευτικές μεθόδους που έχουν προκύψει από την μελέτη της ιστορίας της τέχνης.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Kανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Παρουσίαση εργασιών και γραπτή τελική εξέταση.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΤΕΠ-527
Τέχνη και Πολιτική: Φιλοσοφικές Προσεγγίσεις
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Έλενα Τζελέπη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η φετινή καλλιτεχνική έκθεση Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης με τον τίτλο «Πράξις: Τέχνη σε αβέβαιους καιρούς», εμπνεόμενη από το βιβλίο του θεωρητικού Τέρι Ίγκλετον «Μετά τη θεωρία» το οποίο καλεί σε μια σύμπραξη διανόησης και πράξης, διερωτάται πώς η τέχνη απαντάει στα προβλήματα της σύνθετης, αντιφατικής αλλά και βίαιης σημερινής πραγματικότητας. Για το σκοπό αυτό, μια πολύμορφη και διεθνική τέχνη παύει να είναι μουσειακή και ιδρυματική, και εξαπλώνεται στον ιστό της  πόλης. Κατά ανάλογο τρόπο, η περσινή Μπιενάλε του Σίδνεϋ, «Επαναστάσεις: Φόρμες που ανατρέπουν», είχε επίσης επιμείνει στη σύζευξη τέχνης, δημόσιου χώρου και πολιτικής: διέσχιζε μουσεία, αλλά και δημόσιους κήπους, το λιμάνι, ένα απόμερο νησί πρώην αποικιακή φυλακή, αλλά και έναν ειδικά διαμορφωμένο ιστότοπο που λειτουργούσε σαν μεταβαλλόμενος εκθεσιακός χώρος.
Κάποια από τα ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν στο μάθημα αυτό, είναι: Πώς η μετατόπιση και κριτική ανασημασιοδότηση των εννοιών του «ωραίου», του «υψηλού», της «καλαισθησίας» και του «γούστου», που έχουν ταυτιστεί με την καλλιτεχνική παραγωγή από/για τις ελίτ, σηματοδοτεί μια άλλη τέχνη, μια τέχνη που εμπλέκεται με τη ζωή, την καθημερινότητα, την τεχνολογία; Πού συναντιούνται ο φιλοσοφικός στοχασμός και η τέχνη των αισθήσεων, των αισθημάτων και των συγκινήσεων αλλά και η τέχνη με τη μη τέχνη; Είναι δυνατόν και ηθικά θεμιτό να αναπαριστάται ο «άλλος» αλλά και η οδύνη και η αδικία του κοινωνικού αποκλεισμού στην καλλιτεχνική δημιουργία και, γενικότερα, στον οπτικό πολιτισμό; Τι μορφές λόγου, αναπαράστασης και δράσης μπορούν να αποτυπώσουν ευαίσθητες προβληματικές σε ζητήματα δημοκρατίας, κριτικής και αλληλεγγύης; Ποιες μορφές του πολιτικού αλλά και της τέχνης αναδύονται μέσα από περιστάσεις λογοκρισίας και καταστολής της ελευθερίας της τέχνης;
Οι συζητήσεις μας διεξάγονται στο σημείο που τέμνονται η πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία με την αισθητική και τη φιλοσοφία της τέχνης, την ιστορία της τέχνης, τη λογοτεχνική κριτική, την πρακτική της τέχνης, τις πολιτισμικές σπουδές. Το πλαίσιο των συζητήσεων δίνεται από ένα φάσμα μορφών τέχνης, όπως οι εικαστικές τέχνες, η φωτογραφία, ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία, η αρχιτεκτονική, η μουσική, οι σύγχρονες μορφές εννοιολογικής  τέχνης και performance art.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Η θεώρηση (και ανα-θεώρηση) της έννοιας του πολιτικού μέσα από κομβικά κείμενα πολιτικής και κοινωνικής φιλοσοφίας. Η εξοικείωση με τον κριτικό λόγο περί τέχνης μέσα από κείμενα αισθητικής και θεωρίας της τέχνης. Ο (ανα)στοχασμός της έννοιας του πολιτικού, αλλά και του φαινομένου της τέχνης, μέσα από τη μελέτη της καταστατικής τους σχέσης. Η εξέταση των έμφυλων, φυλετικών, εθνικών και εθνοτικών διαστάσεων της σχέσης τέχνης-πολιτικής. 
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Το μάθημα διεξάγεται με διαλέξεις, προβολές και συζητήσεις.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Γραπτή τελική εξέταση
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΞΓΛ-01,02,03,04    Αγγλικά Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ελένη Ζερβού
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5


ΞΓΛ-11,12,13,14    Γαλλικά Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Έλσα Βασιλείου
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5

ΠPAKTIKEΣ AΣKHΣEIΣ/ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

ΠΑ/Σ-001
Όψεις της Έννοιας του Προσώπου
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αιμίλιος Τσεκένης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Έννοιες σύνθετες όπως ‘πρόσωπο’, ‘εαυτός’ και ‘άτομο’ αποτελούν ιστορικά, πολιτισμικά και κοινωνικά οριζόμενες κατηγορίες. Στόχος της πρώτης ενότητας είναι να δείξουμε ότι οι κατηγορίες αυτές δεν είναι έμφυτες αλλά πολιτισμικά/κοινωνικά προσδιορισμένες και ότι υπόκεινται σε ιστορικούς μετασχηματισμούς. Σημασία έχει επίσης να δείξουμε πως συνδέονται μεταξύ τους (ιδιαίτερα όσον αφορά τη σχέση ‘κοινωνίας’ και ‘ατόμου’, μια αντίθεση που στοίχειωσε τις κοινωνικές επιστήμες). Τα ερωτήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε είναι τα εξής: μπορούμε να διακρίνουμε απόλυτα το ‘πρόσωπο’ από το ‘άτομο’; Το ‘πρόσωπο’-ρόλος (personnage) από τον ‘εαυτό’;
Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζουμε κάποια από τα σημαντικότερα κείμενα όπου προσεγγίζονται οι παραπάνω έννοιες μέσα από παραδείγματα από τη Μελανησία και την υποσαχάρια Αφρική. Αναδεικνύουμε τις διαφορές ανάμεσα σε ένα ‘Μελανησιακό’ και ένα ‘Αφρικανικό’ πρόσωπο και ιδιαίτερα το γεγονός ότι το πρώτο μελετήθηκε κυρίως μέσα από τις ανταλλαγές και το κοινωνικό φύλο ενώ το δεύτερο προσεγγίστηκε μέσα από τις αναπαραστάσεις και τη θρησκεία. Προσπαθούμε όμως ταυτόχρονα να τονίσουμε τα κοινά σημεία τους.
Οι ανθρωπολόγοι που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με τις έννοιες του ‘προσώπου’, του ‘εαυτού’, του ‘ατόμου’ (και της σχέσης τους με την ιδέα της ‘κοινωνίας’) ίσως λόγω του ίδιου του αντικειμένου τους, λογαριάστηκαν πολύ νωρίς και έντονα με κάποια θεμελιώδη επιστημολογικά ερωτήματα που απασχολούν την κοινωνική ανθρωπολογία εν γένει όπως: συνιστά το ‘άτομο’ μια ιδιαιτερότητα του δυτικού πολιτισμού; Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αντίθεση εμείς/άλλοι – αναπόφευκτη διάσταση του ανθρωπολογικού εγχειρήματος αλλά και κατασκευή του ανθρωπολογικού λόγου – για να μελετήσουμε διαπολιτισμικά την έννοια του προσώπου; Στην τρίτη και τελευταία ενότητα παρουσιάζουμε κάποιες λύσεις και απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ:να εισαγάγουμε τους φοιτητές σε μια αναλυτική κατηγορία της κοινωνικής ανθρωπολογίας παρουσιάζοντας και αναλύοντας κείμενα.
Το σεμινάριο χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει έξι με οκτώ  κείμενα. Όλα τα κείμενα μιας ενότητας θα παρουσιάζονται σε δυο συνεδρίες (δυο τρίωρα). Θα ακολουθεί συζήτηση για το κάθε κείμενο ξεχωριστά, και για το σύνολο των κειμένων της κάθε θεματικής ενότητας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Ανθρωπολογία της συγγένειας, αγγλικά ΙV.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: κάθε φοιτητής θα παρουσιάσει δυο ή τρία κείμενα ενώ θα υποβάλει μια γραπτή περίληψη όλων των κειμένων του σεμιναρίου. Τέλος, θα επιλέξει ένα θέμα εργασίας με τον διδάσκοντα. Η βαθμολογία διαμορφώνεται βάσει των παρουσιάσεων, της συμμετοχής και της τελικής εργασίας.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-009
Ανάγνωση της Εικόνας
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Τίτος Παπαμαστοράκης

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Τέχνη και Κοινωνία στην Ιταλική Αναγέννηση.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Συμμετοχή στο σεμινάριο, εισηγήσεις κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, τελική γραπτή εργασία
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-020
Πηγές της Ιστορίας των Οθωμανικών Βαλκανίων
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ελένη Γκαρά

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Η πρακτική άσκηση εξετάζει τα διάφορα είδη πηγών που έχει στη διάθεσή του ο ιστορικός που ερευνά την ιστορία των οθωμανικών Βαλκανίων από την εμφάνιση των Οθωμανών στα Βαλκάνια μέχρι την εποχή του Τανζιμάτ. Στο πλαίσιο της άσκησης θα εξεταστούν τα κυριότερα είδη πηγών, οθωμανικών και μη, και θα διερευνηθούν οι δυνατότητες και τα όριά τους. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις αρχειακές πηγές.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Η άσκηση αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών με τις κυριότερες πηγές της ιστορίας των οθωμανικών Βαλκανίων και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης στη χρήση των πηγών. Στόχος της άσκησης είναι επίσης η εκπαίδευση των φοιτητών στη συγγραφή μιας πρωτότυπης εργασίας.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1300-1839)
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Σεμινάριο με ενεργό συμμετοχή των φοιτητών.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:Οι φοιτητές θα αξιολογηθούν κατά 30% από τη συμμετοχή και δραστηριότητά τους στις εβδομαδιαίες συναντήσεις, στις οποίες η παρουσία είναι υποχρεωτική, και κατά 70% από τη γραπτή εργασία (4000-5000 λέξεις) που θα παραδώσουν στο τέλος του εξαμήνου.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-022
Μειονότητες και Μετανάστευση  Πληθυσμοί
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Πηνελόπη Τοπάλη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Στην πρακτική αυτή άσκηση οι φοιτητές/-τριες θα κληθούν να επεξεργαστούν περαιτέρω ζητήματα που αφορούν στη σύγχρονη μελέτη του ρατσισμού και της μετανάστευσης μέσα από τη συγγραφή μικρών εργασιών και παρουσιάσεων αλλά και ασκήσεις στο πεδίο.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Να ασκηθούν οι φοιτητές/-τριες στη βιβλιογραφική έρευνα, τη συγγραφή, και τις μεθόδους επιτόπιας έρευνας σε μεταναστευτικούς πληθυσμούς.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Μετανάστευση και Μειονότητες: Ανθρωπολογικές Προσεγγίσεις.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Συμμετοχή στο μάθημα, παρουσιάσεις και γραπτές εργασίες.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-024
Ανθρωπολογία της Μουσικής
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Πάνος Πανόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Σ' αυτήν την πρακτική άσκηση, οι φοιτητές καλούνται να εμβαθύνουν βιβλιογραφικά και να ασχοληθούν ερευνητικά με το πώς εφαρμόζεται η ανθρωπολογική προσέγγιση στη μελέτη της μουσικής σήμερα. Η άσκηση αποτελεί προέκταση, με έμφαση στο ερευνητικό επίπεδο, του μαθήματος «Ανθρωπολογία της μουσικής», το οποίο προσφέρεται στο 3ο εξάμηνο σπουδών (Βλέπε τη σχετική περιγραφή του μαθήματος).
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Στόχος της πρακτικής άσκησης είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τη βιβλιογραφική έρευνα και τη συγγραφή επιστημονικής εργασίας πάνω σε ζητήματα που άπτονται των πιο πρόσφατων εξελίξεων στην ανθρωπολογία της μουσικής.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Οργάνωση από τον κάθε φοιτητή/ φοιτήτρια ενός ερευνητικού προγράμματος, βασισμένου σε βιβλιογραφική έρευνα. Παρουσίαση των διαδοχικών σταδίων της ερευνητικής εργασίας. Συμπληρωματικά: Διαλέξεις, συζήτηση, ακρόαση μουσικών παραδειγμάτων.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Προφορικές παρουσιάσεις, γραπτή εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-026
Ιστορική Δημογραφία
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σπύρος Καράβας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το μάθημα επικεντρώνεται σε τρεις θεματικές ενότητες που εξετάζονται παράλληλα. Θέμα της πρώτης ενότητας είναι το αντικείμενο και οι τεχνικές της Ιστορικής Δημογραφίας (Κοινωνική ιστορία, δημογραφία και «γέννηση» της Ιστορικής Δημογραφίας - Πρακτική εφαρμογή των τεχνικών). Η δεύτερη ενότητα εξετάζει την ιστορία του πληθυσμού (Εξέλιξη του παγκόσμιου πληθυσμού από την παλαιολιθική εποχή μέχρι σήμερα - Θεωρίες περί πληθυσμού και δημογραφικές πολιτικές). Τέλος, θέματα της τρίτης ενότητας είναι η δημογραφική ανάλυση - αστική δημογραφία - ανάλυση των δημογραφικών συμπεριφορών, 16^ος-19^ος αιώνας - συγκρότηση του αστικού πληθυσμού και μεταναστεύσεις, 18^ος-20^ος αι. Ελληνική Ιστοριογραφία.
ΣΤΟΧΟΙ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το μάθημα αποσκοπεί στην καλύτερη δυνατή κατανόηση των τεχνικών και μεθόδων της ιστορικής δημογραφίας και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των φοιτητών στον χώρο αυτό.
MΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις και ασκήσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Παρουσία και συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα. Γραπτές εργασίες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-028
Κανόνες και Πρακτικές στη Μεταβίβαση Αγαθών στον Ελληνοθωμανικό Χώρο, 18ος-19ος αιώνας.
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Μαρία Σταματογιαννοπούλου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Η πρακτική αυτή άσκηση εξοικειώνει τους εμπλεκόμενους φοιτητές, -τριες  με τα ζητήματα που θέτει η σχετική βιβλιογραφία και με τα διαθέσιμα corpus τεκμηρίων.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Εβδομαδιαίες συναντήσεις της ομάδας, εισηγήσεις της υπεύθυνης της άσκησης, συμμετοχή και παρουσιάσεις των εμπλεκομένων φοιτητών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Συγγένεια, γάμος, οικογένεια στον οθωμανικό και ελληνικό χώρο, Ανθρωπολογία της συγγένειας.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Υποχρεωτική συμμετοχή και παρουσιάσεις εργασιών στις συναντήσεις, γραπτή τελική εργασία βασιζόμενη σε αρχειακό υλικό.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-029
Φάρμακα και Κοινωνία
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Ντιάνα Τράκα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Φαρμακευτικές, χημικές και ναρκωτικές ουσίες χρησιμοποιούνται στις κοινωνίες για θεραπευτικούς και τελετουργικούς σκοπούς, και σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνονται σε κοινωνικές διαδικασίες όπου η κατανάλωση τους πραγματοποιείται συλλογικά (π.χ. αλκοολούχα ποτά, ναρκωτικές ουσίες στο πλαίσιο της διασκέδασης, κλπ). Η πρακτική άσκηση εστιάζει στους τρόπους με τους οποίους οι ανθρωπολόγοι προσεγγίζουν ερευνητικά τη χρήση φαρμάκων και ναρκωτικών ουσιών, και περιλαμβάνει μια σειρά από ασκήσεις πεδίου με σκοπό την εξοικείωση των φοιτητών/-τριών με αυτού του τύπου την έρευνα. Έμφαση δίνεται επίσης στην εθνογραφική συγγραφή σύντομων επεισοδίων συμμετοχικής παρατήρησης, συνεντεύξεων-συζητήσεων, και άλλου υλικού.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Εισαγωγή στην Ιατρική Ανθρωπολογία
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-030
Ιστοριογραφία του Βυζαντίου
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γιάννης Σμαρνάκης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Στο μάθημα αναλύεται η ιστοριογραφία για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Εξετάζεται η συγκρότηση του γνωστικού αντικειμένου των «Βυζαντινών σπουδών», κατά το 19ο αι., τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ελλάδα. Σκιαγραφούνται τα σημαντικότερα ιστοριογραφικά ρεύματα από την εποχή αυτή έως και σήμερα. Γίνονται εκτενείς αναφορές στις μεγάλες ιστοριογραφικές συζητήσεις, που έλαβαν χώρα στα πλαίσια του επιστημονικού πεδίου των «Βυζαντινών σπουδών», όπως η «ελληνικότητα» του Βυζαντίου, οι σλαβικές εγκαταστάσεις, η «φεουδαρχία» και οι αναλογίες με το δυτικό μεσαίωνα, οι σταυροφορίες κ.ά.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Εισαγωγή στην Κοινωνική και Πολιτισμική Ιστορία του Βυζαντίου.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-032
Ανθρωπολογία του Αστικού Χώρου
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Κώστας Γιαννακόπουλος

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το μάθημα  θα εξετάσει τις κυριότερες προσεγγίσεις του χώρου στην ανθρωπολογία αλλά και γενικότερα στη κοινωνική θεωρία και κυρίως την μετάβαση  από την μελέτη των υλικών και χωρικών διαστάσεων ενός πολιτισμού σε εκείνη της κατανόησης του πολιτισμού με όρους χώρου. Ετσι, θα διερευνηθεί πως ο χώρος της σύγχρονης πόλης αποτελεί πεδίο όπου υλοποιούνται, χωροποιούνται   εθνοτικές, ταξικές, έμφυλες , σεξουαλικές διαφορές, ταυτότητες. Επίσης, θα δοθεί έμφαση στις προσεγγίσεις που αμφισβητούν την φυσικοποιημένη ταύτιση του πολιτισμικού/κοινωνικού ανήκειν με έναν ορισμένο τόπο. Στα πλαίσια αυτής της προβληματικής, θα παρουσιαστούν ανθρωπολογικές έρευνες που εστιάζονται στη συγκρότηση του οικείου χώρου από ανθρώπους οι οποίοι μετακινούνται, μετατοπίζονται και βρίσκονται σε μια συνεχή διαδικασία απεδαφοποίησης και εδαφοποίησης.
ΣΤΟΧΟΙ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Να εξοικειώσει τους/τις φοιτητές/τριες με  την χωρική προσέγγιση του πολιτισμού.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις,  προφορικές παρουσιάσεις κειμένων από φοιτητές, προβολή φωτογραφιών και ταινιών.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Συμμετοχή στο σεμινάριο δηλαδή προφορικές παρουσιάσεις κειμένων και  παρατήρηση της καθημερινής ζωής με βάση την βιβλιογραφία,  και τελική γραπτή εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ -037
Ανθρωπολογία της Τροφής
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Έλια Πετρίδου

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Ο χώρος της τροφής και του ποτού προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων για ανθρωπολογική διερεύνηση: η αναπαράσταση της παράδοσης και οι πολιτικές της προεκτάσεις, σχέση τόπων και ανθρώπων (π.χ. μεταναστευτικές σχέσεις και ταυτότητες, σχέση πόλης-υπαίθρου, κλπ), αντιλήψεις για το σώμα και την υγεία, ζητήματα τεχνολογίας, οικολογίας και διαχείρισης του ρίσκου, θρησκευτικές απαγορεύσεις, σχέσεις παραγωγών, λιανεμπορίου και καταναλωτών (διαφήμιση και branding), κοκ. Κάθε χρόνο επιλέγεται ένα θέμα πάνω στο οποίο εργάζονται όλοι οι φοιτητές/τριες.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Εβδομαδιαίες συναντήσεις κατά τις οποίες δίνονται κατευθύνσεις από τη διδάσκουσα και συζητούνται τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά ζητήματα που αφορούν τη διεξαγωγή της άσκησης.  Η άσκηση έχει τρία στάδια: τη θεωρητική ανάπτυξη του θέματος μέσα από σχετική βιβλιογραφία, τη διεξαγωγή μικρής επιτόπιας έρευνας και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Συμμετοχή και συμβολή στην ομάδα (25%), τελική παρουσίαση (25%), εκπόνηση γραπτής εργασίας που περιλαμβάνει τη θεωρητική πλαισίωση και τα αποτελέσματα της έρευνας (50%).
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-038
Εξεγέρσεις και επαναστάσεις στη Μεσαιωνική και Πρώιμη Νεότερη Ευρώπη
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Γιώργος Πλακωτός

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το μάθημα εξετάζει τις διαδικασίες συσσώρευσης και διοχέτευσης της κοινωνικής έντασης με τη μορφή λαϊκών ταραχών, εξεγέρσεων και επαναστάσεων από το 13ο μέχρι τα τέλη του17ου αιώνα (όπως η εξέγερση των Ciompi στη Φλωρεντία, ο ξεσηκωμός των Άγγλων χωρικών του 1381, ο «Πόλεμος των χωρικών» στη Γερμανία και ο εμφύλιος πόλεμος στην Αγγλία ). Το μάθημα διερευνά τις συνθήκες εκδήλωσης και την κοινωνική σύνθεση των εξεγέρσεων και επαναστάσεων, και τα αιτήματα και τις εναλλακτικές θεωρήσεις της κοινωνίας που προσέφεραν. Τέλος, το μάθημα επιχειρεί να εντάξει αυτά τα φαινόμενα στις ευρύτερες εξελίξεις της περιόδου όπως η μετάβαση από τη φεουδαρχία στον εμπορικό καπιταλισμό, η ανάδυση του θεσμικού και εδαφικού κράτους και τα κινήματα της Μεταρρύθμισης και της Αντιμεταρρύθμισης.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ:- η ικανότητα διεξαγωγής βιβλιογραφικής έρευνας, διαχείρισης ιστορικών πληροφοριών και συγγραφής εργασίας πάνω σε ένα ειδικευμένο ιστορικό ζήτημα.
- η κατανόηση των σχετικών ιστοριογραφικών συζητήσεων.
- η εμβάθυνση σε ένα ειδικευμένο ιστορικό ζήτημα και μέσω αυτής η εξοικείωση με ευρύτερες ιστορικές και ιστοριογραφικές πλευρές της προ-νεωτερικής Ευρώπης.   
-  η γνωριμία με ενδεικτικό αρχειακό υλικό.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Σύντομες διαλέξεις, παρουσίαση εργασιών από τους / τις φοιτητές / τριες, συζήτηση.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: παρουσία και συμμετοχή των φοιτητών / τριών στο σεμινάριο, παρουσίαση κειμένων και εργασίας, γραπτή εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-039
Εθνογραφία της Μεσογείου
ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Έφη Πλεξουσάκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το σεμινάριο εστιάζει στο φαινόμενο της σύγκρουσης η οποία συχνά εκφράζεται ως εθνική ή εθνοτική σύγκρουση. Η σύγκρουση παραπέμπει τόσο σε αυτά καθαυτά βίαια γεγονότα (πχ πόλεμος, εξέγερση και άλλα) όσο και σε φαινόμενα κοινωνικής και πολιτικής περιθωριοποίησης κοινωνικών ομάδων. Η έμφαση του μαθήματος θα είναι στις κοινωνικές και πολιτισμικές πτυχές συγκρούσεων που συναντάμε στην περίπτωση της Θράκης στην Ελλάδα και στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ και Παλαιστίνη), περιπτώσεις τις οποίες θα προσπαθήσουμε να συγκρίνουμε. Το σεμινάριο θα βασιστεί στην παρουσίαση και στο σχολιασμό εθνογραφικών κειμένων, κινηματογραφικών ταινιών (ερευνητικών ντοκιμαντέρ), δοκιμίων ή λογοτεχνικών κειμένων που θίγουν καθημερινές πτυχές της σύγκρουσης, όπως βιώνονται από τις διαφορετικές πλευρές που εμπλέκονται σε αυτήν.
ΣΤΟΧΟΙ: να εξοικειωθούν οι φοιτητές/τριες με τη σύγκριση, μέσω μιας κοινής θεματικής, κοινωνιών της περιοχής της Μεσογείου τοποθετώντας την ελληνική κοινωνική πραγματικότητα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Να ασκηθούν στο πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο κινηματογράφος ως εθνογραφικό μέσον στην ανάγνωση της κοινωνικής πραγματικότητας.
ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Διαλέξεις, προβολή ταινιών, ανάγνωση κειμένων, συζήτηση.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: παρουσία και συμμετοχή στο σεμινάριο, συγγραφή γραπτών ασκήσεων και γραπτή εργασία.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5


ΠΑ/Σ-040
Η Ιστορία της Έννοιας της Οικονομικής Ευημερίας
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χρίστος Μπέλλας

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Σεμιναριακού τύπου μάθημα. Η έννοια της οικονομικής ευημερίας έχει τις ρίζες της στην κλασική οικονομική σκέψη του 18ου  και 19ου αιώνα. Ωστόσο κατά τον εικοστό αιώνα γίνεται ιδιαίτερος κλάδος της οικονομικής που διαλέγεται  με τα ρεύματα της  φιλοσοφικής και πολιτικής σκέψης όπως ο φιλελευθερισμός, ο σοσιαλισμός, ο κομμουνισμός και τελικά αλληλεπιδρά με σύγχρονες θεωρίες για την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Στις πρώτες τέσσερεις συναντήσεις ο διδάσκων θα παρουσιάσει  με μορφή διαλέξεων ένα θεωρητικό σχήμα μελέτης των θεωριών αυτών στο οποίο εντάσσονται ο ωφελιμισμός, ο παρετιανισμός, η  λεγόμενη «νέα» οικονομική της ευημερίας, το περίφημο θεώρημα του Arrow και οι αναζητήσεις που το ακολούθησαν κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ου αιώνα. Αυτές διακρίνονται σε «ευημεριστικές» θεωρίες για την ισότητα και σε μη «ευημεριστικές» θεωρίες όπως  του Rawls και του Sen για τα πρωταρχικά αγαθά και τις πρωταρχικές δυνατότητες, η αναβίωση του μαρξιστικού  οραματισμού  του Προγράμματος  Gotha,  αλλά και η νεοφιλελεύθερη θεωρία του Nozick για το «ελάχιστο κράτος».
Στις υπόλοιπες οκτώ εβδομάδες ο κάθε φοιτητής και φοιτήτρια θα παρουσιάσουν γραπτές εργασίες τους σε προεπιλεγμένο θέμα που θα στηρίζονται σε σχετική βιβλιογραφία. Την παρουσίαση θα ακολουθεί  συζήτηση.
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ: Κανένα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Συμμετοχή στο σεμινάριο, εισηγήσεις κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, τελική γραπτή εργασία.
Διδακτικές μονάδες: 3
Πιστωτικές μονάδες: 5,5