Μουσικοί από την περιφέρεια Πλωμαρίου παίζουν σε εξοχικό καφενείο στο Μεγαλοχώρι τη δεκαετία του '30. Σταύρος Ρουμελιώτης ("Καραχάλιας") - κορνέτα, Ποσειδώνας Καραβάς - βιολί, Μανώλης Παντελέλης - βιολί, Μιχάλης Τσιμναδής - σαντούρι, Ιγνάτης Σαβέλλης - κοντραμπάσσο. Αρχείο Μ. Παντελέλη.Οι μουσικοί της Λέσβου ήταν συνήθως δεξιοτέχνες πρακτικοί οργανοπαίκτες και έπαιζαν με διάφορα σχήματα, όπως ζυγιές (νταούλι - ζουρνάς ή νταούλι - κλαρίνο), ή σε μεγαλύτερα συγκροτήματα, που περιελάμβαναν βιολί, σαντούρι και πνευστά ή άλλα έγχορδα όργανα. Τους μουσικούς τους αποκαλούσαν συχνά στη Λέσβο "μουσικάντες" ή "παιχνιδιάτορες" και τα μουσικά όργανα "παιχνίδια". Τα όργανα και τα σχήματα των μουσικών κομπανιών διαφοροποιήθηκαν πολλές φορές στο χρόνο και στις περιστάσεις. Οι οργανοπαίκτες με θεωρητικές γνώσεις μουσικής ήταν επίσης αρκετοί και οι περισσότεροι είχαν διδαχτεί τη μουσική από μουσικοδιδάσκαλους στη Μυτιλήνη, στο Πλωμάρι, στη Γέρα, στην Αγιάσο ή στη Μικρασιατική ακτή, ιδιαίτερα πριν το 1922. Τα μουσικά συγκροτήματα συμπεριελάμβαναν συχνά μέλη της ίδιας οικογένειας, ενώ περιόδευαν στην ευρύτερη περιφέρειά τους, για να παίξουν σε γάμους, αρραβώνες, χοροεσπερίδες, πανηγύρια και σε διασκεδάσεις στα καφενεία και στα εξοχικά κέντρα. Στη Λέσβο υπήρξαν πολλές περιώνυμες οικογενειακές κομπανίες καθώς και αξιόλογοι μουσικοί που διακρίθηκαν και έξω από το νησί, ενώ αρκετοί σημαντικοί λέσβιοι μουσικοί ήταν μικρασιατικής καταγωγής. Τα χωριά που διέθεταν πολυάριθμα μουσικά σχήματα και ήταν ιδιαίτερα γνωστά για τη μουσική τους παράδοση ήταν η Αγιάσος, η περιφέρεια Πλωμαρίου, ο Σκουτάρος, ο Μανταμάδος, η Κάπη, η Αγία Παρασκευή, ο Μεσότοπος και η περιφέρεια της Γέρας.

Η μουσική της Λέσβου

Βιογραφικά Σημειώματα επαγγελματιών μουσικών της Λέσβου