Τεχνικές
Ελαχιστοποίησης Υγρών Αποβλήτων
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τα υγρά απόβλητα που παρουσιάζονται στον τομέα των Τροφίμων-Ποτών φέρουν σημαντικό ρυπαντικό φορτίο και παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία μεταξύ των διαφορετικών κλάδων του τομέα των τροφίμων-ποτών ή ακόμη και μεταξύ μονάδων του ιδίου κλάδου.
Οι διαφοροποιήσεις στην παραγωγική διαδικασία αλλά και ο βαθμός στον οποίο ΅ία μονάδα έχει προχωρήσει στην εφαρμογή των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών επιδρά στον όγκο και στην ποιότητα του αποβλήτου. Έτσι για παράδειγμα, σε ορισμένες περιπτώσεις τα ρεύματα των υγρών αποβλήτων από διαφορετικές πηγές, μπορεί να διαχωρίζονται και κάποια να ανακτώνται ή να ανακυκλώνονται εντός της μονάδας, ενώ τα υπόλοιπα να επεξεργάζονται μαζί ή ξεχωριστά.
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
Παρακάτω περιγράφονται οι τεχνικές ελαχιστοποίησης των υγρών αποβλήτων που αφορούν τον κλάδο των τροφίμων-ποτών:
-
Εγκατάσταση εσχαρών στα φρεάτια της αποχέτευσης του δαπέδου. Η εγκατάσταση εσχαρών στα φρεάτια της αποχέτευσης του δαπέδου για την συγκράτηση των ινών που διαφεύγουν στα υγρά απόβλητα, είναι μια σημαντική παράμετρος στην μείωση των αιωρούμενων στερεών ως SS και του οργανικού φορτίου των αποβλήτων που οφείλονται σε καθαρισμούς δαπέδων, δεν φράζουν το δίκτυο αποχέτευσης, ενώ το ανακτώμενο υλικό μπορεί να μεταπωληθεί, και τέλος ελέγχεται η απώλεια πρώτης ύλης
Σχήμα 1: Διάφοροι Τύποι Εσχαρών
-
Πρόληψη διαρροών και διαφυγών και επισκευή τους. Η αποφυγή διαρροών είναι αποφασιστικής σημασίας για την πρόληψη της ρύπανσης. Οι διαρροές και οι διαφυγές μπορούν να προληφθούν με την εγκατάσταση κατάλληλου εξοπλισμού που αποτρέπει το ενδεχόμενο διαρροής ή διαφυγής, με την εγκατάσταση συστήματος ανίχνευσης των διαρροών, καθώς και τη λειτουργία προληπτικού συστήματος συντήρησης. Η σωστή εφαρμογή συστημάτων πρόληψη και επισκευής διαρροών έχει οικονομικά θετικές επιδράσεις (λιγότερες απώλειες), αλλά και περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα τόσο σε όλες τις αποθηκευτικές παραγωγικές δραστηριότητες , όσο και στις βοηθητικές παροχές (νερό και ενέργεια).
-
Μείωση της κατανάλωσης άλατος κατά την αναγέννηση των ρητινών αποσκλήρυνσης νερού. Η διαδικασία της αναγέννησης απαιτεί σημαντική ποσότητα νερού κορεσμένου σε χλωριούχο νάτριο, ενώ ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα νερού απαιτείται για την αντίστροφη πλύση των ρητινών και την απομάκρυνση της σκληρότητας και τέλος απώλεια μιας αρχικής ποσότητας νερού μέχρι η σκληρότητα να πέσει στα 2 mg/L. Προτείνεται λιοπόν η ανάκτηση του νερού αυτού για χρήση στην επόμενη αναγέννηση των χημικών αποσκλήρυνσης, οπότε προκύπτει εξοικονόμηση νερού και μείωση της ποσότητας NaCl στα απόβλητα.
Σχήμα 2: Το Σύστημα Αποσκλήρυνσης του Νερού με Ρητίνες
Σχήμα 3: Ρητίνες Ιονανταλλαγής στην Στήλη Αποσκλήρυνσης του Νερού
-
Αντικατάσταση πρώτων και βοηθητικών υλών-χρήση εναλλακτικών ουσιών. Η αντικατάσταση πρώτων και βοηθητικών υλών και η χρήση εναλλακτικών ουσιών αποσκοπεί στην βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των αποβλήτων, στην μείωση του ρυπαντικού τους φορτίου και στην αποφυγή τοξικών (που δεν χρησιμοποιούνται εντατικά στον κλάδο των τροφίμων-ποτών). Το αυξημένο κόστος των εναλλακτικών ουσιών συνήθως αντισταθμίζεται από τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας του προσωπικού και τα λιγότερα μέτρα ασφάλειας που απαιτούνται.
-
Κατάλληλος εξοπλισμός στις δεξαμενές αποθήκευσης υγρών υλικών. Οι δεξαμενές πρέπει να είναι εξοπλισμένες με τα κατάλληλα εξαρτήματα για την πλήρωση, την εκκένωση, την αφυδάτωση, την αποστράγγιση, την καταμέτρηση, τη δειγματοληψία και τον εξαερισμό. Η λειτουργική χωρητικότητα μιας δεξαμενής θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει τη διαστολή του εναποθηκευμένου υγρού μέσου λόγω ενδεχόμενης αύξησης της θερμοκρασίας περιβάλλοντος (όταν βέβαια οι συνθήκες αποθήκευσης δεν είναι ελεγχόμενες). Τα δοχεία θα πρέπει να έχουν κατάλληλες βαλβίδες ώστε να αποφεύγονται διαρροές ουσιών, να φέρουν ευανάγνωστες ενδείξεις, οι οποίες θα υποδεικνύουν το περιεχόμενο των δοχείων, και να υποδεικνύουν διαδικασίες αντιμετώπισης διαρροών σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης. Τα μεγάλα κυλινδρικά δοχεία θα πρέπει να βρίσκονται πάνω από το έδαφος για να αποφεύγεται η διάβρωση, και να είναι δυνατός ο οπτικός έλεγχός τους. Η κατασκευή προστατευτικού τοιχίου γύρω από δεξαμενές αποθήκευσης κυρίως καυσίμων (bunding of tanks), αφενός περιορίζει την εξάπλωση τυχόν διαρροών και αφετέρου καθιστά δυνατή την εύκολη συλλογή των διαρροών και ενδεχομένη επαναχρησιμοποίηση του περιεχομένου των δοχείων.
- Βελτιστοποίηση Συστημάτων Καθαρισμού:
Δείτε τα Συστήματα Καθαρισμού που μπορούν να εφαρμοστούν στον τομέα των τροφίμων-ποτών: |
|
|
- Η πλύση κατά στάδια περιορίζει σημαντικά τη χρήση νερού και δίνει καλά αποτελέσματα από άποψη υγιεινής.
- Η τοποθέτηση μόνιμου πιεστικού στα λάστιχα που χρησιμοποιούνται για πλυσίματα (δαπέδων, κλπ) μειώνει επίσης την κατανάλωση νερού.
- Σημειώνεται ότι υπάρχουν και εξειδικευμένα συστήματα καθαρισμού (CIP-Cleaning In Place) που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε.
-
Λειτουργικές Αλλαγές. Οι λειτουργικές αλλαγές μπορεί να βελτιώσουν τις αντιδράσεις και τη χρήση των πρώτων υλών και των άλλων υλικών, μπορούν να βελτιώσουν την απόδοση στα διάφορα στάδια της παραγωγής και να μειώσουν την παραγωγή αποβλήτων και εκπομπών. Οι τροποποιήσεις στις διεργασίες αφορούν τις αλλαγές ή τον εκσυγχρονισμό στις υπάρχουσες διεργασίες για την μείωση των αποβλήτων στην πηγή. Μια συνήθης τροποποίηση είναι η αλλαγή από την ασυνεχή στην ημι-συνεχή ή την συνεχή παραγωγική διαδικασία και η οποία είναι δυνατή για μια μονάδα όταν αυξάνεται η ζήτηση του προϊόντος.
- Τεχνικές Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων. Οι τεχνικές επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων θα πρέπει να λάβουν υπόψη τον τελικό αποδέκτη, αλλά και τις τοπικές ιδιομορφίες που παρουσιάζει η περιοχή στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση.
Δείτε τις Τεχνικές Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων που μπορούν να εφαρμοστούν στο τομέα των τροφίμων-ποτών: |
|
|
ΠΗΓΕΣ
- Draft Reference Document on Best Available Techniques in the Food, Drink and Milk Industry, Draft May 2003. (http://eippcb.jrc.es)
- Χαλβαδάκης Κ. (2000) «Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική Μηχανική», Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ
Α/Α |
Περιγραφή |
Αρχείο Word |
Αρχείο Acrobat |
1) |
|
|
|
2) |
Μελέτη Περίπτωσης: Μείωση Υγρών Αποβλήτων σε Γαλακτοκομείο |
|
|
3) |
Μελέτη Περίπτωσης: Καθαρότερη Παραγωγή για Γαλακτομικές Επιχειρήσεις |
|
|
4) |
Μελέτη Περίπτωσης: Καθαρότερη Παραγωγή σε Μονάδα Επεξεργασίας Ψαριών |
|
|
