Υποχρεωτικά κατ' επιλογήν Μαθήματα
Οικογένεια
στην Ευρωπαϊκή Ιστοριογραφία
Το μάθημα αποσκοπεί στην παρουσίαση της ιστορικής έρευνας σχετικά με την ιστορία της οικογένειας και τη συζήτηση με τις αντίστοιχες έρευνες στον χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος παρουσιάζονται οι ιστοριογραφικές τάσεις στο πεδίο της ιστορίας της οικογένειας στον ευρωπαϊκό χώρο. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις μελέτες σχετικά με τις μορφές εγκατάστασης και οικιακής οργάνωσης και το «ευρωπαϊκό» μοντέλο γάμου (15ος- 10ος αιώνας), στις πρακτικές μεταβίβασης και τις οικογενειακές στρατηγικές, τις ενδοοικογενειακές σχέσεις, την ανάδυση του νέου συζυγικού πολιτισμού. Παρουσιάζεται επίσης η συζήτηση στον χώρο της ιστορικής έρευνας σχετικά με τις μετατοπίσεις στις αντιλήψεις και στις πρακτικές απέναντι στο παιδί και τους ηλικιωμένους.
Εθνογραφία
της Ελλάδας και της νoτίου Ευρώπης
Το μάθημα παρουσιάζει εθνογραφικές μελέτες που αφορούν τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία καθώς και κοινωνίες της νότιας Ευρώπης με άξονα διαπολιτισμικές συγκρίσεις στο εσωτερικό αυτής της εθνογραφικής περιοχής. Η εισαγωγική ενότητα αναφέρεται στην ιστορία της εθνογραφικής έρευνας στον συγκεκριμένο γεωγραφικό και πολιτισμικό χώρο ως προς τις μεθοδολογικές τάσεις και τις εξειδικεύσεις σε αντικείμενα και περιοχές. Θίγονται ζητήματα σχετικά με την ελληνική ορεινή κοινότητα ως προνομιούχο αντικείμενο της έρευνας, τη «Μεσόγειο» ως πολιτισμική κατασκευή και αναπτύσσεται ο προβληματισμός της σύγχρονης ανθρωπολογίας γύρω από την «ιθαγενή» ή κατ’ οίκον ανθρωπολογία. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα αντικείμενα στα οποία εστιάστηκε η ανθρωπολογική έρευνα στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της νότιας Ευρώπης: οι μορφές και το πολιτισμικό περιεχόμενο της συγγένειας και της οικιακής ομάδας με σημείο αναφοράς τοπικές κοινωνίες, οι ιδεολογίες των φύλων στην ελληνική κοινωνία, τα σύμβολα και οι πολιτισμικές εκδοχές της θηλυκότητας και του ανδρισμού, μορφές δράσης γυναικών και ανδρών, οι πολιτισμικές διαστάσεις της πολιτικής ζωής και η συγκρότηση της νεοελληνικής πολιτισμικής και εθνικής ταυτότητας.
Ανθρωπολογία
της Συγγένειας και του Κοινωνικού Φύλου
Παρά το γεγονός ότι η μελέτη της συγγένειας αποτελούσε ένα προνομιακό πεδίο εθνογραφικής έρευνας και θεωρητικής ανάλυσης, η μελέτη του κοινωνικού φύλου άρχισε να απασχολεί τους ανθρωπολόγους σχετικά πρόσφατα, συγκεκριμένα κατά τη δεκαετία του 1970 και μετά. Η διάκριση ανάμεσα στο κοινωνικό και το βιολογικό φύλο και η διερεύνηση του κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου μέσα στα οποία προκύπτουν οι ρόλοι των δικτύων συγγένειας και του κοινωνικού φύλου οδήγησε στην ανάλυση του κοινωνικού φύλου ως προϊόντος των δικτύων αυτών και ταυτόχρονα ως συντελεστή τους. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα εξεταστούν οι βασικές ανθρωπολογικές θεωρήσεις της συγγένειας από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, οι σχέσεις συγγένειας, κοινωνικού φύλου και σεξουαλικότητας, και θα εξεταστεί κριτικά η «φυσικότητα» με την οποία αντιμετωπίζεται συνήθως η συγγένεια και το φύλο.
Ιατρική
Ανθρωπολογία
Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στη ιατρική ανθρωπολογία σε μεταπτυχιακό επίπεδο και εστιάζει στις πολιτισμικές εκφάνσεις του σωματικού και ψυχικού πόνου, της θεραπείας, των χρόνιων νοσημάτων και της δυσφορίας.
Προφορική
Ιστορία
Το μάθημα εξετάζει πώς κατασκευάζονται και πώς ερμηνεύονται οι αφηγήσεις του παρελθόντος. Αρχικά παρουσιάζονται οι θεωρητικές έννοιες, προβληματισμοί και προσεγγίσεις, γύρω από την προφορική ιστορία και την προφορική αφήγηση. Επίσης διερευνάται η σχέση παρόντος και παρελθόντος στις προφορικές αφηγήσεις καθώς ο τρόπος της αφήγησης δομεί και ερμηνεύει το παρελθόν το οποίο με τη σειρά του συνιστά οδηγό για μελλοντική δράση. Μέσα από σεμιναριακή εργασία οι φοιτητές παρουσιάζουν συγκεκριμένα παραδείγματα προφορικής ιστορίας τα οποία αναδεικνύουν τους θεωρητικούς προβληματισμούς και καταδεικνύουν πώς εκφράζεται και πώς διαμορφώνεται η ηλικιακή, ταξική, τοπική, εθνική, εθνοτική ταυτότητα καθώς και ταυτότητα του φύλου, ατόμων και ομάδων μέσα από την προφορική αφήγηση.