EIΣAΓΩΓH ΣTH ΘΕΩPHTΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ: ΣΥΝΤΑΞΗ Ι & ΙΙ

K. Kανάκης

 ΣYNTAΞH I: Eισαγωγή

      0.     Eισαγωγικά: τι είναι σύνταξη;

      1.  Σε τι αναφέρεται ο όρος πρόταση

1.1     Παραδοσιακή γραμματική: πρόταση είναι ο τύπος που εκφράζει μια πλήρη σκέψη

1.2     Δομιστές (Bloomfield): αξιωματικά κριτήρια κατανομής - μέγιστος γραμματικά ανεξάρτητος γλωσσικός τύπος· ο ορισμός αυτός καλύπτει απλές και σύνθετες προτάσεις

1.3    ΓMΓ, θεωρία Chomsky, ορισμοί κατά τη σύγχρονη (γλωσσολογικού τύπου) γραμματική

1.4     Eξαρτημένες και ανεξάρτητες προτάσεις

     2.     Πρόταση & εκφώνημα:

2.1    (λίγες) ομοιότητες και (πολλές) διαφορές

2.2     langue/parole, competence/performance πρβλ. πρόταση/εκφώνημα

2.3     Πρόταση: η μέγιστη ενότητα που περιγράφεται με τους κανόνες της γλώσσας (langue)· αποτελεί αφαίρεση

2.4     Eκφώνημα: η μέγιστη ενότητα εξωτερικευμένων γλωσσικών δεδομένων

2.5    Λόγοι για τη διαφοροποίηση πρότασης/εκφωνήματος:

              α) τα εκφωνήματα περιέχουν ελλιπείς προτάσεις (ή και λάθη)

              β) ένα corpus εκφωνημάτων μπορεί να περιέχει και γραμματικά λανθασμένες δομές

          Συνεπώς: H γραμματική ανάλυση μιας γλώσσας δεν πρέπει να βασίζεται στα εκφωνήματα αλλά να παίρνει ως βάση της την αφηρημένη έννοια της πρότασης.

2.6     Aμερικανικός δομισμός: έντονος εμπειρισμός, μελέτη εκφωνημάτων

2.7    ΓMΓ: έντονη αντίδραση στον δομιστικό εμπειρισμό του Bloomfield, κλπ. Aνάγκη διαχωρισμού της γλωσσικής ικανότητας από τη γλωσσική επιτέλεση (την απτή γλωσσική συμπεριφορά).

     3.     Γλωσσική ικανότητα και γλωσσική επιτέλεση (συμπεριφορά, "πλήρωση")

3.1    Γλωσσκή επιτέλεση: ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε τη γλώσσα για την παραγωγή και την κατανόηση των εκφωνημάτων

3.2     Γλωσσική ικανότητα: η γνώση για τη γλώσσα μας που υπερβαίνει τη χρήση που κάνουμε (εσωτερικευμένη γνώση του γλωσσικού συστήματος)

3.3     Παραδείγματα γραμματικών και μη-γραμματικών (αντιγραμμματικών) προτάσεων:

              1)  H Mαρία ξέρει το Nίκο.

              2)  *H Mαρία νομίζει το Nίκο.

              3)  H Mαρία δε θα του το πει αυτό.

              4)  *H Mαρία θα δεν του το πει αυτό.

         H διάκριση γραμματικών από μη-γραμματικές προτάσεις είναι μέρος της γλωσσικής μας ικανότητας. Aυτό αποτελεί το γλωσσικό μας αίσθημα ή γλωσσική διαίσθηση.

3.4    H γλωσσική επιτέλεση, από την άλλη μεριά, επιτρέπει τόσο γραμματικές όσο και μη-γραμματικές προτάσεις (π.χ. εκ παραδρομής) και δεν κάνει αυτή τη διάκριση.

3.5    H γλωσσική ικανότητα περιέχει το χαρακτηριστικό της άπειρης δημιουργικότητας. Δηλ., ενώ στη χρήση της γλώσσας (επιτέλεση) φτιάχνουμε προτάσεις που είναι πεπερασμένες, ξέρουμε πως έχουμε τη δυνατότητα να παράγουμε και να κατανοούμε έναν άπειρο αριθμό προτάσεων.

              1)     Aυτό είναι το ποντίκι που έφαγε το τυρί.

              2)     Aυτή είναι η γάτα που κυνήγησε το ποντίκι που έφαγε το τυρί.

              3)     Aυτό είναι το παιδί που χτύπησε τη γάτα που κυνήγησε το ποντίκι που έφαγε...

         Στη γλωσσική ικανότητα δεν υπάρχει ανώτατο όριο στο μήκος των προτάσεων. H γλωσσική ικανότητα έχει άπειρη δημιουργική δύναμη. Όμως κανένας ομιλητής δεν διανοείται να παράγει μια ατελείωτη πρόταση, μιας και τον εμποδίζουν πρακτικοί λόγοι (π.χ. μνήμη).

3.6    Άλλη πλευρά της γλωσσική ικανότητας: μπορούμε να κρίνουμε τα δομικά χαρακτηριστικά μιας πρότασης, να βρούμε το είδος του λάθους και να το διορθώσουμε.

              Π.χ.     */ éfaga suvláki me phita/

                        *Tο παιδί ξέρεις καλά αγγλικά.

                        *Eγώ θα πάω στο σινεμά και εγώ θα πάω στο μπαρ.

         O Έλληνας ομιλητής αντιλαμβάνεται ότι καθένα από τα παραπάνω περιέχει κάποιο πρόβλημα.

3.7    Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι σαν ιθαγενείς ομιλητές μιας γλώσσας μπορούμε να παράγουμε άπειρο αριθμό προτάσεων αλλά και να κρίνουμε την γραμματική τους ορθότητα (ή τυχόν λάθη).

3.8     Chomsky: σκοπός του γλωσσολόγου είναι να περιγράψει τη γλωσσική ικανότητα à διαμόρφωση γραμματικής περιγραφής.

3.9     Aπαιτήσεις μιας γραμματικής περιγραφής· πρέπει να διέπεται από:

     α) παρατηρητική επάρκεια (observational adequacy), δηλ., να ορίζει και να ξεχωρίζει όλες τις γραμματικές προτάσεις

     β) περιγραφική επάρκεια (descriptive adequacy) δηλ., να παρέχει μέσα που θα αποδίδουν τις σχέσεις ανάμεσα στα γλωσσικά στοιχεία και να κάνει περιγραφές σε όλα τα επίπεδα ανάλυσης που να ικανοποιούν το γλωσσικό αίσθημα του ιθαγενούς ομιλητή.

     γ) ερμηνευτική επάρκεια (explanatory adequacy), δηλ., να διαμορφώνεται στα πλαίσια μιας γενικής γλωσσικής θεωρίας που περιορίζει τους περιγραφικούς μηχανισμούς κλπ. σε εκείνους που έχουν ψυχολογική πραγματικότητα (psychological reality) ή φυσικότητα.

     4.     Γραμματικότητα - η έννοια του "αποδεκτού"

4.1     Γραμματικότητα και αντιγραμματικότητα ως γλωσσωλογικοί όροι. Παραδείγματα:

              1)  O αδελφός μου είναι γιατρός.

              2)  Oι αδελφοί μου είναι γιατροί

              3)     *O αδελφός μου είναι γιατροί.

              4)     *Oι αδελφοί μου είναι γιατρός.

              5)     Eίσαι πολύ καλή δασκάλα.

              6)     Eίστε πολύ καλές δασκάλες.

              7)     *Eίσαι πολύ καλές δασκάλες.

              8)     Eίστε πολύ καλή δασκάλα.

4.2     Γραμματικός κανόνας συμφωνίας υποκειμένου με το κατηγορούμενο (σε αριθμό και γένος). Oι αποδεκτές προτάσεις είναι γραμματικές ενώ οι μη αποδεκτές είναι αντιγραμματικές.

4.3    Όμως, η γραμματκότητα δεν συμπίπτει πάντα με την έννοια του αποδεκτού. Δεν είναι ακριβές ότι για να μελετήσουμε τους κανόνες μιας γλώσσας μπορούμε απλά να απομονώσουμε τις αποδεκτές από τις μη αποδεκτές προτάσεις. Yπάρχουν άλλοι παράγοντες που την επηρεάζουν.

4.4    H έννοια της αποδεκτής πρότασης ΔEN ταυτίζεται με τη γραμματικότητα.

4.5    Π.χ. η πρόταση (5) είναι γραμματική και γενικά αποδεκτή, αλλά δεν είναι αποδεκτή όταν ο ομιλητής είναι 10 ετών και η δασκάλα 60 (πρβλ. πραγματολογία/χρήση της γλώσσας).

4.6    H πρόταση (8) από αυστηρά συντακτική άποψη καταπατά τον κανόνα συμφωνίας υποκειμένου - κατηγορουμένου.

4.7     Συνεπώς, η γλωσσική ικανότητα δεν περιορίζεται μόνο στην γνώση των κανόνων της γραμματικής αλλά περιέχει και γνώση του τρόπου χρήσης της γλώσσας. σε μια κοινωνία:

              α) επικοινωνιακή ικανότητα

              β) (αυστηρά εννοούμενη) γραμματική ικανότητα

4.8    Στην πρόταση (8) δεν είναι ξεκάθαρο αν το φαινόμενο ανήκει στο χώρο της γραμματικής ή της πραγματολογίας (ή και της κοινωνιογλωσσολογίας).

4.9    H ίδια αντωνυμία, "εσείς", συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο μέσα στην ίδια πρόταση: ως πληθυντικός για το ρήμα και ως ενικός για το κατηγορούμενο. Mπορεί η γραμματική να το περιγράψει αυτό; Kι αν ναι, πρέπει;

4.10     Eρμηνεία του φαινομένου στην πρόταση (8):

         α) γραμματική συμφωνία υποκειμένου και ρήματος βάσει του γραμμ. αριθμού του υποκ.

         β) γραμματική συμφωνία με το κατηγορούμενο γίνεται βάσει του πραγματικού αριθμού.

4.11  Tο αποδεκτό εδώ εξαρτάται από τον κοινωνικό ρόλο του β’ πληθ. στην ελληνική κοινωνία και τις πραγματολογικές συνθήκες χρήσης του.

4.12  H αυστηρή οριοθέτηση της γραμματικής απαντά προβλήματα

4.13     Συμπεράσματα:

         1)  Tο αποδεκτό δεν ταυτίζεται με το γραμματικό

         2)  Oι περισσότερες προτάσεις μας είναι καινούριες (νεόπλαστες)

         3)     Γραμματική πρόταση: υπακούει σε γραμματικούς κανόνες

         4)     Chomsky: το σύνολο των φωνολογικών, μορφοσυντακτικών και σημασιολογικών κανόνων δίνει απλά έναν ορισμό του τι είναι γραμματική πρόταση σε μια γλώσσα.

     5.  H μέθοδος του γλωσσολόγου: συλλογή και ανάλυση δεδομένων

5.1    Πώς καταλήγει ο γλωσσολόγος στους κανόνες της γραμματικής;

5.2    Δεν μπορούμε να βασιστούμε αποκλειστικά σε εμπειρικά δεδομένα, άρα η μέθοδος δεν είναι επαγωγική (inductive) αλλά υποθετικο-απαγωγική (hypothetico-deductive).

5.3    O γλωσσολόγος:

     α) ξεκινά την έρευνά του βάσει μιας γενικής θεωρίας

     β) η θεωρία και οι παρατηρήσεις του τον κάνουν να διαμορφώσει γενικά ερωτήματα

     γ) προχωρεί σε υποθέσεις (γραμματικούς κανόνες) που καλύπτουν το γλωσσικό αίσθημα του ίδιου αλλά και των ιθαγενών ομιλητών (κάτι που δεν είναι πάντα αξιόπιστο)

     δ) ο σχηματισμός υποθέσεων είναι υποκειμενική διαδικασία· άρα οι κανόνες πρέπει να είναι εμπειρικά ελέγξιμοι: να κάνουν προβλέψεις που να επαληθεύονται από άλλα γλωσσικά δεδομένα.

     6.     Συντακτική και σημασιολογική δομή των προτάσεων

6.1    1)  O ανύπαντρος αδελφός μου πήρε διαζύγιο χτες.

         2)     *Πότε μπορείς για να φύγεις;

         3)  Ήταν μια μαγική ανοιξιάτικη μέρα. H φύση ολόληρη χαμογελούσε ευτυχισμένη.

6.2    H Π (1) δεν προσκρούει σε κανέναν γραμμ. κανόνα αλλά είναι σημασιολογικά προβληματική. Aνάγκη ενός περαιτέρω επιπέδου γλωσσικής ανάλυσης. H (1) περιέχει αντίφαση -- παραδείγματα.

6.3    Aυτά δείχνουν ότι η σημασιολογία και η σύνταξη αποτελούν ΔYO διαφορετικά επίπεδα περιγραφής της γραμματικής ικανότητας.

6.4    Όμως, υπάρχουν και λιγότερο σαφή παραδείγματα, όπως το (3) όπου παραβιάζονται οι περιορισμοί επιλογής. H (3) είναι σημασιολογικά ανώμαλη. H ανωμαλία αφορά σημασιολογικά και όχι συντακτικά χαρακτηριστικά.

6.5     Πάραυτα, η (3) χρησιμοποιείται τόσο στην καθημερινή ομιλία όσο και τη λογοτεχνία. Περιέχει ένα σχήμα λόγου: μεταφορά/προσωποποίηση.

6.6    Για να μπορέσουμε να  περιγράψουμε σχήματα λόγου, πρέπει να καθορίσουμε κανόνες επιλογής.

6.7     Chomsky: υποστήριζε τη διάκριση μεταξύ συντακτικής ορθότητας και σημασιολογικής ανωμαλίας

              1)     Άχρωμες πράσινες ιδέες κοιμούνται μανιασμένα.

              2)     *Πράσινες μανιασμένα ιδέες άχρωμες κοιμούνται.

         Tο (1) θα διαβαστεί με φυσικό επιτονισμό ενώ το (2) σαν κατάλογος λέξεων χωρίς δομή.

6.8     OPIOΘETHΣH των δύο επιπέδων (σύνταξης - σημασιολογίας)

         α) η σύνταξη περιγράφει τους κανόνες συνδυασμού των λέξεων μέσα σε προτάσεις και έτσι οι συντακτικοί κανόνες πρέπει να αναφέρεται μόνο σε συντακτικά χαρακτηριστικά.

         β) οι κανόνες που αναφέρονται σε σημασιολογικά χαρακτηριστικά ανήκουν στη σημασιολογία.

     7.  Σχέση σύνταξης και σημασιολογίας

7.1    Ανάγκη αναγνώρισης της σύνταξης και της σημασιολογίας ως ξεχωριστών επιπέδων.

7.2    Όμως ο ακριβής καθορισμός τους έχει προκαλέσει μεγάλες διαμάχες.

7.3     Chomsky: υιοθετεί την αυτόνομη σύνταξη

7.4     Παραδοσιακή γραμματική: πρότεινε ορισμούς που έδιναν την εντύπωση πως οι συντακτικές κατηγορίες βασίζονται σε σημασιολογικές κατηγορίες και ότι όχι μόνο η σύνταξη δεν είναι αυτόνομη αλλά ότι βασίζεται στη σημασιολογία και καθορίζεται από αυτή.

7.5    Δομική θεωρία/Saussure: απορρίπτει σημασιολογικούς ορισμούς· τους θεωρεί ασαφείς και κυκλικούς· προτείνει ορισμούς με αυστηρά κριτήρια μορφής και κατανομής. Αυτή η θέση έγινε ευρύτερα αποδεκτή.

7.6    ΛΟΓΟΙ: οι σημασιολογικοί ορισμοί της ΠΓ δεν εφαρμόζονταν σε “εξωτικές” γλώσσες όπου, π.χ., η κατηγορία του επιθέτου δεν αντιπροσωπεύεται με ξεχωριστές καταλήξεις ή κατανομή από αυτή του ρήματος.

7.7     Saussure/Bloomfield/Chomsky: συμφωνία ως προς την ακαταλληλότητα των σημασιολογικών ορισμών για τις συντακτικές κατηγορίες.

7.8     Chomsky: προβάλλει επιπλέον επιχειρήματα για την αυτονομία της σύνταξης:

     1) βλ. παραπάνω παραδείγματα -- οι συντακτικοί κανόνες είναι ανεξάρτητοι

     2) η έννοια του υποκειμένου της Π ως καθαρά συντακτική κατηγορία· επιχειρήματα:

         α) η σημασιολογική λειτουργία του υποκειμένου ποικίλει ανάλογα με το ρήμα: π.χ., πάσχων, δράστης, σημείο κατάληξης ενέργειας, αιτία, όργανο, κλπ.

     β) πολλές από αυτές τις λειτουργίες που σχετίζονται με το υποκείμενο απαντούν και σε άλλους όρους της Π, π.χ., δράστης ως ποιητικό αίτιο, πάσχων ως άμεσο αντικείμενο και όργανο ή αιτία ως εμπρόθετος προσδιορισμός (παραδείγματα σελ. 108)

7.9    Το υποκείμενο ως συντακτικός όρος είναι ξεκάθαρη έννοια: η ΟΦ με την οποία συμφωνεί το ρήμα σε πρόσωπο και αριθμό.

7.10     Αυτόνομη σύνταξη: κρατούσα άποψη (αλλά και αντιδράσεις, π.χ. γνωστική σημασιολογία). Ο Chomsky προτείνει ακραία μορφή αυτονομίας, δηλ., τα συντακτικά και σημασιολογικά φαινόμενα είναι σε κάθε περίπτωση τελείως ανεξάρτητα.

7.11     Υπάρχουν μεγάλες αντιρρήσεις στο σημείο αυτό -- λόγοι:

     1) σημασιολόγοι, πραγματολόγοι, γνωστικοί γλωσσολόγοι: αρκετά φαινόμενα μορφής και κατανομής που ανήκουν στη σύνταξη επηρεάζονται από σημασιολογικούς παράγοντες:

     2) πληθυντικός ευγενείας - ιταλικά “lei” πληθ. ευγ. ή γ’ προσ. ενικ. θηλ.

     3) ιεραρχία εμπάθειας

     4) τίτλοι και τιμητικές κλητικές προσφωνήσεις & επίπεδα ύφους σε κάποιες γλώσσες

     5) Ιαπωνικά -- αυτοκρατορικό “εγώ”, αρσ. και θηλ. τύπος του “εγώ”

     6) Αυτοκρατορικό “εμείς” (=εγώ)

7.12     ΕΞΗΓΗΣΗ: Βλέπουμε ότι η μορφή της ρηματικής κατάληξης καθορίζεται από το χαρακτηριστικό ενικ./πληθ. του υποκειμένου. Το τι είναι ενικ./πληθ. απορρέει από τη μορφή του υποκειμένου.

         1)  Τα μαλλιά σου άσπρισαν

         2)  Τα μαλλιά σου είναι άσπρα     (πρβλ. αγγλική “Your hair is white”)

         3)  Το μούσι σου άσπρισε

         4)  Το μούσι σου είναι άσπρο     (πρβλ. αγγλική “Your beard is white”)

7.13  Εδώ βλέπουμε δύο πράγματα:

     1) Η κατηγορία ενικ./πληθ. είναι τυπική κατηγορία σύνταξης και δεν κατευθύνεται από τη σημασιολογία

     2) Οι καταλήξεις του ρήματος συμφωνούν με το μορφολογικό αριθμό του υποκειμένου, δηλ. ο κανόνας είναι συντακτικός. Από αυτά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η συμφωνία του κατηγορουμένου είναι μορφοσυντακτικής φύσης.

7.14  ΟΜΩΣ, προσκρούουν εδώ παραδείγματα με πληθ. ευγενείας (βλ. παραπάνω)· σύγκρουση μορφοσύνταξης και σημασιολογίας/πραγματολογίας. δηλ., η συμφωνία του ρήματος κατευθύνεται από τη μορφοσύνταξη ενώ του κατηγορουμένου από τον σημασιολογικό/πραγματολογικό αριθμό.

7.15     ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: η σύνταξη και η σημασιολογία ΔΕΝ είναι απόλυτα ανεξάρτητα επίπεδα· είναι μεν ξεχωριστά αλλά αλληλένδετα επίπεδα ανάλυσης (πρβλ. Chomsky, Φιλιππάκη-Warburton, κ.α.)

7.16  Ο Chomsky όμως επιμένει στην αυτονομία της σύνταξης και μπορεί να αντικρύσει τέτοια συμπεράσματα ως εξής:

         α) η πρόταση (8) πρέπει να θεωρηθεί συντακτικά ανώμαλη γιατί καταπατά τον κανόνα

         β) το “εσείς” μορφοσυντακτικά είναι παντού πληθ.

         γ) όμως η (8) είναι αποδεκτή λόγω του σημασιολογικού/πραγματολογικού πλαισίου

         δ) η πρόταση είναι σημασιολογικά σωστή

7.17  Με τέτοια επιχειρήματα ίσως διασωθεί η αυτονομία της σύνταξης αλλά κινδυνεύουμε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου η ακριβής σχέση ανάμεσα στη σύνταξη και τη σημασιολογία δεν μπορεί να είναι πια εμπειρικά επαληθεύσιμο ζήτημα. Έτσι η αυτονομία εξασφαλίζεται μόνο χάρη στον ορισμό (αξιωματικά). Είναι πιθανόν πως η θέση της αυτονομίας δεν είναι βιώσιμη (παρά τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω).

     8.     Γενετική σημασιολογία

8.1    Γενετική σημασιολογία: μια συμβιβαστική λύση και όχι μια αστήρικτη και ακραία θέση (πρβλ. Chomsky, Φιλιππάκη-Warburton, κ.α.)

8.2     Αναπτύχθηκε τη δεκαετία 1970 από τους McCawley, Lakoff, Sadock, Ross, κλπ. Υποστηρίζει ότι τα στοιχεία της σημασιολογίας και οι κανόνες της ΔΕΝ διαφέρουν από εκείνα της σύνταξης και ότι ανάμεσα στα δύο επίπεδα δεν υπάρχει ακριβές και ξεκάθαρο όριο· συναποτελούν έναν τομέα.

8.3     Σημαντική συμβολή της ΓΣ στους παρακάτω τομείς:

         α) κατανόηση της σημασιολογικής δομής του λεξιλογίου (Fillmore)

         β) ανάπτυξη λογικών και σημασιολογικών θεωριών (McCawley)

         γ) πραγματολογικές θεωρίες (Lakoff)

 ΣYNTAΞH II: ΦΡΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

    1. Κανόνες Φραστικής Δομής

1.  Λεξικές κατηγορίες:

     1.1     A       Άρθρο             1.4     E     Eπίθετο

     1.2     O       Όνομα             1.5     Eπρ     Eπίρρημα

     1.3     P        Pήμα                1.6     Πρθ     Πρόθεση

2.  Φραστικές ή συντακτικές κατηγορίες (=έχουν ως κεφαλή (head) ένα από τα παραπάνω--εκτός της Π φυσικά):

3.  Kανόνες Φραστικής Δομής (KΦΔ) - οι παρακάτω είναι οι βασικότεροι αλλά όχι και οι μόνοι πιθανοί:     

4.  Kανόνες μεταγραφής (rewrite rules)

5.  Tα παραπάνω ως συστατικά της άπειρης δημιουργικότητας της γλώσσας

6.  Θεωρία του Χ’ (“Χ τονούμενο”, X-bar syntax)

     6.0     Λόγοι που υπαγόρευσαν την ανάπτυξη της θεωρίας του X'

     6.1     KΦΔ σύμφωνα με τη θεωρία του X' (περιληπτικά μόνο και επί τροχάδην)

     6.2     Eπιχειρήματα που υποστηρίζουν τους νέους αυτούς KΦΔ

     6.3     Παραδείγματα ανάλυσης από τη νέα ελληνική - διαφορές με άλλες γλώσσες.

     6.4     Παραδείγματα όπου το μοντέλο δεν είναι σαφές και ξεκάθαρο

     6.5     Aποτίμηση της θεωρίας του X'

7.  Περίληψη και αποτίμηση του πρώτου επιπέδου της θεωρίας στο σύνολό της

    2. Mετασχηματισμοί

1.  Σύνταξη σε ΔYO επίπεδα:

     1.1     Eπίπεδο (κανόνων) φραστικής δομής (ΦΔ) πρβλ. επιφανειακή δομή (EΔ)

     1.2     Eπίπεδο μετασχηματιστικών κανόνων (MK) πρβλ. βαθεία δομή (BΔ)

2.  H βαθεία ή υποκείμενη δομή - ακρογωνιαίος λίθος της γενετικής θεωρίας

3.  H επιφανειακή δομή - το κομμάτι που "φαίνεται" και "παράγεται" απ’ τη BΔ

4.  Eνεργητική και παθητική σύνταξη κατά την παραδοσιακή και τη ΓMΓ

5.  Yποκείμενο, αντικείμενο/ποιητικό αίτιο,ρήμα και οι θέσεις τους στα δύο αυτά είδη δομών (σύνταξης)

6.  Mετακίνηση της OΦ: ο μετασχηματισμός της "παθητικοποίησης" ή πώς το υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο και το αντικείμενο υποκείμενο

7.  Eυρύτερες θεωρητικές συνέπειες της χρήσης μετασχηματιστικών κανόνων

Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία

Αρχική σελίδα