Ο Παναγιώτης Βερβέρης (Τουρκογιάννης) γεννήθηκε το 1911 στο Πλωμάρι. Ο παππούς του Μιχάλης Βερβέρης ήταν οργανοπαίκτης, έπαιζε βιολί. Ο πατέρας του Γιάννης Βερβέρης (Τουρκογιάννης) ήταν επίσης επαγγελματίας μουσικός, έπαιζε αρχικά σαντούρι με τοπικά μουσικά συγκροτήματα και αργότερα με τους γιούς του που έγιναν επίσης μουσικοί: Ο Παναγιώτης Βερβέρης έπαιζε βιολοντσέλο, κιθάρα, σαντούρι και ντραμς, ο δίδυμος αδερφός του Μιχάλης βιολί και ο τρίτος αδερφός, ο Μεγακλής, σαντούρι. Ο Παναγιώτης Βερβέρης όπως και οι αδερφοί του είχαν πολυάριθμα μουσικά ακούσματα από πολύ μικρή ηλικία, από τον πατέρα τους, αλλά και από τους αξιόλογους μουσικούς του Πλωμαρίου, καθώς και από μικρασιάτες πρόσφυγες μουσικούς που εγκαταστάθηκαν στην περιφέρεια αυτή το 1922. Το 1926 ή 1927 ο Παναγιώτης Βερβέρης εγκαταστάθηκε για μικρό χρονικό διάστημα στη Μυτιλήνη και διδάχτηκε θεωρία της μουσικής, καθώς βιολοντσέλο στον περίφημο μουσικοδιδάσκαλο Κλεάνθη Μυρογιάννη. Ο αδερφός του Μιχάλης έμαθε βιολί και θεωρία της μουσικής στο Ωδείο Αθηνών και στη συνέχεια συμμετείχε σε στρατιωτική ορχήστρα. Όταν επέστρεψαν στο Πλωμάρι ο Παναγιώτης και ο Μιχάλης ξεκίνησαν να παίζουν επαγγελματικά μουσική, ενώ λίγα χρόνια αργότερα δίδαξαν πρακτικά σαντούρι και στον αδερφό τους Μεγακλή. Τη δεκαετία του 1930 οι αδερφοί Βερβέρηδες συνεργάζονταν με τον πατέρα τους Γιάννη στο σαντούρι και μετά το θάνατό του (τη δεκαετία του '40) συνέχισαν μόνοι τους με τη δική τους κομπανία, που ήταν γνωστή στο Πλωμάρι, αλλά και σε ολόκληρη τη Λέσβο, με την προσωνυμία "οι Τουρκογιάννηδες". Την περίοδο αυτή η επαγγελματική ενασχόληση με τη μουσική δεν ήταν καθημερινή και επιπλέον στην περιφέρεια του Πλωμαρίου υπήρχαν πολλά μουσικά συγκροτήματα, οπότε αρκετοί μουσικοί υποχρεώνονταν να ασκήσουν παράλληλα και άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες. Έτσι, ο Παναγιώτης Βερβέρης ήταν ράπτης και είχε δικό του ραφείο στο Πλωμάρι. Για την εκμάθηση της τέχνης αυτής μαθήτευσε δίπλα σε έναν "φραγκοράφτη", πρώτα στην Αθήνα (τη δεκαετία του 1930) και στη συνέχεια στο Πλωμάρι. Αντίστοιχα ο Μιχάλης Βερβέρης εκτός από μουσικός ήταν και κουρέας, ενώ ο Μεγακλής ήταν επίσης ράπτης. Ο Παναγιώτης Βερβέρης ξεκίνησε να παίζει βιολοντσέλο και στη συνέχεια έμαθε ντραμς και κιθάρα. Με την παρότρυνση του πατέρα του έφερε ντραμς από την Αθήνα και το ενσωμάτωσε στην κομπανία τους από τη δεκαετία ήδη του 1930, εποχή που τα περισσότερα συγκροτήματα της Λέσβου είχαν ακόμα νταούλι αντί για ντραμς. Ο Παναγιώτης Βερβέρης είχε μια σταθερή συνεργασία με τους αδερφούς του από το 1930 μέχρι το 1960, οπότε διαλύθηκε η κομπανία τους. Έπαιζαν σε αρραβώνες, γάμους, πανηγύρια και γλέντια στα καφενεία και στα εξοχικά κέντρα, ενώ το διάστημα 1950-1960 συνεργάστηκαν επανειλημμένα με τραγουδίστριες που έρχονταν εποχιακά από την Αθήνα. Το ρεπερτόριο την εποχή αυτή περιελάμβανε, εκτός από τους «παραδοσιακούς» χορευτικούς σκοπούς (ζεϊμπέκικα, καρσιλαμάδες, συρτά, μπάλλους), ένα πλήθος από τραγούδια ρεμπέτικα, λαϊκά και "ελαφράς μουσικής" ή "ευρωπαϊκά" (ταγκό, φοξ, βαλς, ρούμπες κ.ο.κ., καθώς και τραγούδια από τις αθηναϊκές επιθεωρήσεις και οπερέτες). Η κομπανία των Βερβέρηδων ή "Τουρκογιάννηδων" έχει παίξει σε όλα τα χωριά της περιφέρειας Πλωμαρίου, στην περιφέρεια της Γέρας, όπως και στο πανηγύρι της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο στην Αγιάσο. Στο Πλωμάρι έπαιζαν τακτικά στα καφενεία και στα εξοχικά κέντρα καθώς και σε χοροεσπερίδες της Λέσχης, όπου κυριαρχούσε το ρεπερτόριο των "ευρωπαϊκών" τραγουδιών. Στην κομπανία τους συμμετείχαν περιστασιακά διάφοροι άλλοι μουσικοί της περιφέρειας Πλωμαρίου, όπως ο Δημήτρης Στεριανός ή "Μπουρλής" από την Πλαγιά (κλαρίνο, σαντούρι), ο Γιώργος Πατρέλλης από την Πλαγιά (κλαρίνο), ο Ηλίας Ρουμελιώτης ή "Καραχάλιας", από το Πλωμάρι (κιθάρα, τραγούδι) και πολλοί άλλοι. Ο Μιχάλης Βερβέρης (1911-1975) μετοίκισε για ένα διάστημα στην Αθήνα τη δεκαετία του 1960 και στη συνέχεια επέστρεψε στη Μυτιλήνη, όπου έπαιζε βιολί καθημερινά σε νυχτερινά και εξοχικά κέντρα της πρωτεύουσας. Σήμερα ο Παναγιώτης Βερβέρης είναι συνταξιούχος ράπτης και ζει στο Πλωμάρι. Τη μουσική παράδοση της οικογένειας συνεχίζει ο γιός του Γιάννης που είναι επίσης επαγγελματίας μουσικός, παίζει ντραμς σε νυχτερινά κέντρα της Μυτιλήνης. Δισκογραφία σε μαγνητοταινία - Τραγούδια και σκοποί της Μυτιλήνης, Μαγνητοταινία Νο 80, Ελληνική Ραδιοφωνία Αιγαίου (ΕΡΑ), 1984. (Το Βιογραφικό σημείωμα του Παναγιώτη Βερβέρη (Τουρκογιάννη) βασίστηκε στη συνέντευξη του ερευνητικού προγράμματος "Κιβωτός του Αιγαίου", τον Ιανουάριο του 1996 στη Μυτιλήνη). |